“““ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ရဲ႕ ထူးျခားတဲ႔ နုိင္ငံ တကာ ပုံရိပ္မ်ား ”””

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ကုန္ဆံုးဖို႔ရက္ပိုင္းသာ  လုိပါေတာ့တယ္။ တစ္ႏွစ္တာအတြင္း ကမၻာတစ္၀န္းျဖစ္ေ ပၚေျပာင္း လဲမႈအစဥ္ ကိုေလ့လာရာမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ တိုးတက္ျဖစ္ေပၚမႈ ဣ႒ာ႐ုံေတြအမ်ား အျပားရွိ သလိုအဖ်က္သေဘာေဆာင္တဲ့ အနိ႒ာန္႐ုံေတြကလည္း အေျမာက္အျမား  ပါဘဲ။ အဲဒီထဲကမွ ထူးျခား ထင္ရွားတဲ့ ျဖစ္ရပ္အခ်ဳိ႕ကို ထုတ္ႏႈတ္တင္ျပလိုက္ရ ပါတယ္။

 

မၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း

ဦးစြာပထမအေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ က ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပဲစရပါလိမ့္မယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသဆို တာ ကေတာ့ အေရွ႕ဘက္မွာ အီရန္ အာဖဂန္နစၥတန္  တို႔မွသည္ အေနာက္ဖက္ေျမထဲပင္လယ္ ကမ္း႐ိုးတန္းထိ အာရွအေနာက္ေတာင္ပိုင္း  ႏိုင္ငံေတြ အာဖရိကတုိက္ေျမာက္ပိုင္းက အာရပ္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ တူရကီ၊ ဆိုက္ပ ရပ္စ္ ကၽြန္းမ်ားထိပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီေဒသဟာ ဥပေရာပနဲ႔ အာဖရိကဆုိတဲ့ တုိက္ႀကီး ၃ တုိက္ဆုံရာျဖစ္သလို ကမၻာ့အဓိက  ဘာသာႀကီး ၃ ခုျဖစ္တဲ့ ခရစ္ယာန္၊ အစၥ လာမ္နဲ႔ ဂ်ဴးဘာသာ၀င္ေတြ အထြက္အျမတ္  ထား ရာ ဗဟိုဌာနလည္းျဖစ္တာေၾကာင့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခုံမွာ အဓိကအခန္း  ကပါ၀င္ေနတယ္၊ အဲဒီထဲ က မွ ေလာေလာ  ဆယ္ပူစပ္ပူေလာင္အျဖစ္ဆံုးႏိုင္ငံကေတာ့ ဆီးရီးယားပါပဲ။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္း ပိုင္းမွာ စတင္ခဲ့တဲ့အာရပ္ေႏြဦးလႈပ္ရွား မႈမ်ားနဲ႔ အတူစတင္ခဲ့တဲ့ ဆီးရီးယားပဋိပကၡဟာ ၂ ႏွစ္နီးပါးလေပါင္း ၂၀ ေ က်ာ္  လာၿပီျဖစ္ေပမဲ့ ဆီးရီးယားအစိုးရနဲ႔ လက္နက္ကိုင္သူပုန္မ်ားအၾကားျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡ ဟာ ျပည္ တြင္းစစ္အျပင္ေရာက္ရွိ လာၿပီးေတာ့ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ ဘယ္သူမွ အၿပီးသတ္ေအာင္ပြဲမခံႏုိင္ေသးဘဲ  ရွိေနပါတယ္။ သူပုန္ေတြဟာ ၿမိဳ႕သိမ္း တုိက္ပြဲေတြကို တစ္ပြဲၿပီး တစ္ပြဲတိုက္ေန  ၿပီး အခုေတာ့ၿမိဳ႕ေတာ္ဒ မတ္စကတ္နဲ႔ လက္တစ္ကမ္းအကြာထိေရာက္ေနၿပီျဖစ္  ပါတယ္။ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွာအာဆက္ရဲ႕ အစိုးရတပ္မ်ားကလည္း ေ၀ဟင္ ေလေၾကာင္း ထိုးစစ္မ်ားအပါအ၀င္လက္ နက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ေျမျပင္ထုိး စစ္မ်ားကိုပါ  စစ္ရွိန္ျမႇင့္တုိက္ခိုက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ၂ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ႏွစ္ဖက္တုိက္ၾက ခိုက္ၾက လို႔ေသဆံုးခဲ့ၾကရသူေတြဟာ ၄၀၀၀၀ မကရွိခဲ့ၿပီး အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရသူ ေတြ ဒုကၡသည္အျဖစ္နဲ႔ အိမ္နီး ခ်င္းႏို င္ငံ မ်ားကို ထြက္ေျပးခဲ့ရသူေတြကလည္း ဒုနဲ႔ ေဒးပါဘဲအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါ အ၀င္အေ နာက္ အုပ္စု၀င္ႏိုင္ငံေတြကို အာရွာအာဆက္ရာထူးမွ ဆင္းေပးဖို႔ဖိ အားေပးေျပာဆုိမႈ ေတြရွိၿပီး၊ အစိုးရ ဆန္႔ က်င္ေရးလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြကို လက္နက္ခဲယမ္းေထာက္ပံ့လ်က္ရွိေၾကာင္း  သိရပါတယ္။ ဆီးရီးယားကို အေနာက္ အုပ္စုက စစ္ေရးအရဒဏ္ခတ္အေရးယူဖို႔  လုံၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ၂ ႀကိမ္တုိင္တုိင္ အဆုိတင္သြင္းခဲ့ေပမဲ့ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ အၿမဲတမ္းအဖြဲ႕၀င္တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွားတို႕က လည္း ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္ဗီ ကိုအာဏာနဲ႔ ပယ္ ခ်ခဲ့တာမုိ႔အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္ေရးအရအေရး  ယူေရး အစီအစဥ္ဟာ အထမေျမာက္ျဖ စ္  ေနပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီဇင္ဘာလဆန္းပိုင္း အတြင္းက ဆီးရီးယားအစိုးရဟာသူပုန္  ေတြကို ဓာတု လက္နက္ဆံုးတိုက္ခိုက္ရန္  လုံေလာက္တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္း  ေတြ႕ရရွိထားလို႔၊ တကယ္လုိ႔ဓာ တုလက္နက္  ေတြသာသုံးခဲ့ရင္ အေမရိကန္နဲ႔ ေနတိုး အုပ္စု၀င္ေတြက စစ္ေရးအရ အေရးယူ ရေတာ့မယ္ ဆိုၿပီး ဆီးရီးယားကိုသတိေပး  အမိန္႔ထုတ္ထားကာ၊ စစ္ဗ်ဴဟာခင္းက်င္း တဲ့အေနနဲ႔ အေမရိကန္နဲ႔ ေန တိုးတပ္ဖြဲ႕  ေရတပ္သေဘၤာေတြဟာ ပါရွန္ပင္လယ္ ေတြ႕ေဒသမွာ တ႐ုန္း႐ုန္းလႈပ္ရွားေနတာ ကေတာ့ျဖင့္ အခုေနာက္ဆံုးအေျခအေန ေတြပါဘဲ။

အီဂ်စ္

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အာရပ္ေႏြဦးလႈပ္ရွား မႈမွာ ဆီးရီးယား၊ လစ္မ်ားတုိ႔လို အလြန္ အကၽြံတုိက္ပြဲ၀င္ရင္း အန မတ ဂၢေသြးထြက္ သံယိုမႈေတြမျဖစ္ခဲ့ဘဲ ေသြးထြက္သံယိုမႈ နည္းနည္းနဲ႔ သမၼတမူဘာရက္ကိုျဖဳတ္ခ် ၿပီး၊ ဒီမို ကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို  စစ္တပ္က ကမကထျပဳေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့  တာ အီဂ်စ္ပါ။ အီဂ်င္မွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၄ ရက္က လူထုေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို က်င္းပ  ႏိုင္ခဲ့ၿပီး၊ မြတ္ဆ လင္ညီအစ္ကိုမ်ားအဖြဲ႕ရဲ႕ထာက္ခံမႈနဲ႔ “လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တ ေသာပါတီ” ေခါင္းေဆာင္ေမာ္စီ (Morsi) ဟာေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရၿပီး သမၼတျဖစ္ လာပါတယ္။ သမၼတျဖစ္ၿပီး မၾကာခင္မွာ ပဲ ဇာတိျပလာတာကေ တာ့ အာဏာရွင္ စနစ္ကို အသက္သြင္းဖုိ႔ႀကိဳးပမ္းမႈေတြပါ ပဲ။ ဒီႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ သမၼတ  က အမိန္႔ဒီဂရီတစ္ခုထုတ္ျပန္ခဲ့ရာမွာ ယခင္သမၼတေဟာင္းမူဘာရက္နဲ႔ အေပါင္း အပါမ်ားကို ခ်မွတ္ထားတဲ့ စီရင္ခ်က္ေတြ   ပယ္ဖ်က္ၿပီး၊ ထပ္မံစစ္ေဆးဖို႔အမိန္႔ထုတ္ ျပန္ခဲ့ျခင္းနဲ႔ အစၥလမၼစ္၀ါဒီမ်ား ဦးေဆာင္  ေရးဆြဲ ထား တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို  တရားသူႀကီးေတြရဲ႕ အႀကံၪဏ္မရယူဘဲ  ငါျမင္းငါခိုင္းစစ္ကိုင္းေ ရာ က္ေရာက္ဆိုတာ လိုတုိးတိုးတိတ္တိတ္ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ၿပီး၊ အခုဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္မွာ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံ ယူပြဲ လုပ္မယ္လို႔ေၾကညာခဲ့လို႔ “ဒီမိုကေရစီ   မျဖစ္ပဲ ငါမိုကေရစီ” ျဖစ္ေနတယ္ဆုိၿပီး လႊတ္ေတာ္ကလည္း ဘ၀င္မက်၊ တရား သူေတြကလည္း သမၼတဟာတရားေရး မ႑ိဳင္ကို ယိမ္းယိုင္ေအာင္လုပ္တယ္လို႔ ႐ႈတ္ ခ်၊ ျပည္သူေတြလည္းမေက်မနပ္ျဖစ္ လို႔ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔မွာ ဆႏၵျပမႈေတြ ျပင္းထန္ခဲ့ပါပေကာ၊ ဆႏၵျပ သူေတြကို အင္အားသံုးၿဖိဳခြဲလိုေသတဲ့ လူေတြေသ၊ ဒဏ္ရာရသူရနဲ႔ အီဂ်စ္မွာ မေျပအလည္ နဲ႔ လမ္းေပၚ ထြက္ဆႏၵျပမႈေတြ ျမင့္မား ေနၿပီး၊ သမၼတအိမ္ေတာ္၀င္းကိုေတာင္ တင့္ကားေတြ၊ သံခ်ပ္ကာ ယာဥ္ေ တြနဲ႔ ပတ္လည္လုံၿခံဳေရးယူထားတာေတြ႕ရျမင္ ရပါသဗ်ာ။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔မွာေတာ့ အီ ဂ်စ္ႏိုင္ငံပို႔ ဆက္ၿမိဳ႕ မွာ ပို႔ဆက္ၿမိဳ႕ခံ အသင္းနဲ႔ ၿပိဳင္ဘက္ေဘာလံုးအသင္းတုိ႔ အခ်င္းခ်င္းမ်ားရာကာၿမိဳ႕ခံပို႔ဆက္ အ သင္း ပရိသတ္ေတြက ၿပိဳင္ဘက္အသင္းနဲ႔ ဘက္ေတာ္သားေတြကို ထုတ္၊ ဓားေတြနဲ႔ ထိုးၾကခုတ္ ၾက သတ္ၾကျဖတ္ခဲ့ၾကလို႔ အားကစားသမားမ်ားအပါအ၀င္လူ ၇၃ ေသတာ အက်ည္းတန္အ႐ုပ္အဆုိး ဆံုးျဖစ္ ရပ္တစ္ခုပါ။

လစ္ဗ်ား

ဒီႏွစ္အတြင္းအေတာ္ေရပန္းစားခဲ့တဲ့ သတင္းတစ္ရပ္ကေတာ့ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံ ဘင္ဂါဇီၿမိဳ႕ အေမရိကန္ေကာင္ စစ္၀န္႐ုံး ကို လက္နက္ကိုင္အၾကမ္းဖက္သမားေတြ   ၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္ခဲ့လို႔အေမရိကန္သံ အမတ္ ခရစၥတုိဖာစတီဖင္အပါအ၀င္ သံ႐ုံး၀န္ထမ္း ၃ ဦးေသဆံုးခဲ့ရတာပါ။ ျဖစ္စဥ္ကေတာ့ အခုႏွစ္စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ You Tube က တမန္ေတာ္  မိုဟာမက္ကို အမနာ ပေျပာ ဆုိေ စာ္ကား  ထားတဲ့ ဗီြဒီယိုဇာတ္လမ္းတစ္ခုကို ျပသ ခဲ့ရာမွ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အေရွ႕အလယ္  ပိုင္းအာရပ္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ယီမင္၊ ေမာ္႐ို ကို၊ ကိုင္႐ို၊ ဆူဒန္၊ ကူ၀ိတ္၊တူနီရွားႏိုင္ငံ ေတြမွာ အေမရိကန္ဆ န္႔က်င္ေရးေတြ ျပင္းထန္ခဲ့ၿပီး အီဂ်စ္ဒုတိယၿမိဳ႕ေတာ္ဘင္ ဂါဇီေကာင္စစ္၀န္႐ုံးကို ေသနတ္ သမား ေတြ ပစ္ၾကခတ္ၾကလို႔အေမရိကန္သံအမတ္ နဲ႔ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ဦးေသဆံုးခဲ့ရတာ ပါ။ ဒီျပႆနာေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ျခားေရး၀န္ႀကီးဟီလာရီကလင္တန္ဟာ ေလာေလာဆယ္အစစ္အေဆးအေမးအျမန္း ခံေနရၿပီး စိတ္ဖိစီးမႈေတြမ်ားေနလုိ႔ ဗိုက္  ေအာင္ေခါင္းကိုက္မႈေတြခံစားေနရကာ  အခုေတာ့ အိမ္မွာနားေ နရတယ္လုိ႔ ဒီဇင္ ဘာ ၁၈ ရက္သတင္းမ်ားမွာ ေဖာ္ျပထား  ပါတယ္။ ဒါအျပင္ လုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာကိစၥ  အ၀၀ကိုတာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ရတဲ့ စီအုိင္ေအေထာက္လွမ္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီး ပီထေရာက္စ္ကို လည္း ေခၚယူစစ္ ေဆးမႈေတြလုပ္ခဲ့ရပါတယ္။

အစၥေရး

အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးအေၾကာင္းေျပာမယ္ဆုိရင္ ဇာတ္ လုိက္ႀကီးအစၥေရးကို ဘယ္ ပစ္ပယ္ထား လို႔ရပါ့မလဲ။ ဒီႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၃ ရက္   ေန႔က ေဂ်ာ္ဂ်ီယာနဲ႔ အိႏ္ၵိယရွိအစၥေရးသံ ႐ုံး   ေတြ ကို အီရန္က ပစ္မွတ္အား တိုက္ခိုက္   ခဲ့တယ္။ အီရန္က ႏ်ဴးကလီးယားဗံုးေတြ  လုပ္ေနတာၾကာၿပီျဖစ္ တယ္ဆုိၿပီး၊ အီရန္ ကို သတ္မယ္၊ ျဖတ္မယ္၊ တုိက္မက္၊ ခိုက္မယ္ဆိုၿပီး ဟန္ေရးတျပင္ျပင္၊ ခ်ဳိတ ႂကြႂကြ လုပ္ေနလုိ႔ ဆရာႀကီးကထိန္းခဲ့ရ  တာ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား သတိရဦးမွာပါ။   ဒါအျပင္ႏို၀င္ဘာ ၁၄ ရက္မွာ အစၥေရး  က ဂါဇာကို၀င္းၿပီး ဗံုးႀကဲခဲ့လို႔တုိက္ခိုက္   ထိုးစစ္ႀကီးဆင္ဂါဇာကလူေတြေသခဲ့တာ မနည္းမနာပါ။ ဂါဇာကအေျမာက္နဲ႔ ပစ္လို႔  အစၥေရး ၆ ေယာက္ေသတယ္လုိ႔လည္း ၾကားမိဖတ္မိရဲ႕ ဒါအျပင္ဂါဇာရွိဟား မာ့စ္  တို႔ရဲ႕ စစ္ေရးတာ၀န္ခံအာမက္အယ္လ္ဂ်ာ  ဘရီကိုလည္း အစၥေရးတုိ႔က သုတ္သင္  ႏိုင္ခဲ့ပါသတဲ့။ ထူးျခားတာတစ္ခုကေတာ့  ပါလက္စတိုင္းေတြကို အီရန္တုိ႔ေထာက္ပံ့  ထားတဲ့ တာလတ္ပစ္ဒုံးက်ည္ေတြ ကို အစၥေရးတုိ႔ရဲ႕ အိုင္ယြန္းဒုမ္း (Iron Dome) ဒုံးခြင္းဒံုးေတြက ၾကားျဖတ္တုိက္ခိုက္ႏိုင္ တာဟာလည္း အစၥေရးရဲ႕ အဆင့္ျမင့္နည္း  ပညာသံုးေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရး ဒုံးက်ည္စနစ္ေတြကို ေလွ်ာ့ထြက္ လုိ႔မရ ဘူးဆုိတာသက္ေသျပလိုက္တာပဲျဖစ္ပါ  တယ္။

ပါလက္စတုိင္းႏိုင္ငံသစ္

ယခုႏွစ္အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသမွာ  အထူးျခားဆံုးျဖတ္စဥ္တစ္ခုကေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ႏိုင္ငံမဲ့ အျဖစ္နဲ႔ အိမ္ နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ ငတ္တလွည့္ျပတ္လွည္ ေနခဲ့ၾကရၿပီး၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရႏိုင္ငံ  တစ္ခု အျဖစ္ရရွိဖို႔ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္က စၿပီး   အစဥ္တစိုက္တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကရတဲ့ ပါလက္စတိုင္းေတြဟာ ဒီႏွစ္ႏို၀င္ဘာ လ ၂၉ ရက္  ေန႔ ကမၻာ့ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာ ခံမွာ အဖြဲ႕၀င္ ၁၉၃ ႏိုင္ငံအနက္ ၁၃၈ ႏိုင္ငံ က ေ ထာ က္ ခံမဲ့ေပးခဲ့လို႔ ကမၻာ့ကုလ သမဂၢမွ ပါလက္စတုိင္းေတြကို ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္မဟုတ္ေသးတဲ့ႏိုင္ငံ (Non Menber State) အျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳခဲ့လို႔  “ပါလက္စတုိင္းႏိုင္ငံသစ္” ေပၚထြက္လာ ျခင္းဟာ ယ ခုႏွစ္အတြက္ အေရွ႕အလယ္ ပိုင္းေဒသရဲ႕ အထူးျခားဆံုးျဖစ္ရပ္တစ္ခု ပါ။ ဒါအျပင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒ သမွာ  အီရန္က စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြလုပ္တာ အေမရိကန္ရဲ႕ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ေတြ ဖမ္းဆီးရမိတာ၊ အီရန္မွာ ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ မႈေတြေန႔စဥ္ရက္ဆက္ဆုိသလိုျဖစ္လုိ႔ အျပစ္မဲ့ျပည္သူတြ ေသေၾကဒဏ္ရာရၾက တာေတြ အီရန္ႏ်ဴးကလီးယားပညာရွင္  မိုစတာဖာအာမက္ဒီ႐ိုရွင္းကို ေမာ့ဆက္  အဖြဲ႕ကလုပ္ႀကံ သတ္ျဖ တ္ ခံ ရတာေတြ တူရကီ-ဆီးရီးယားနယ္စပ္တုိက္ပြဲေတြျဖစ္  ခဲ့တာ၊ ဆီးရီးယားအေရးေပါင္း စပ္ၫွိႏႈိ င္း  ေ ဆာင္ရြက္ေပးမယ့္ ကုလသမဂၢရဲ႕ အထူး  ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေ ဟာင္း ကိုဖီအာနန္  ဟာစီးရီးယားအေရးမေျဖရွင္းႏိုင္ပဲ ၾသဂုတ္  လဆန္းပိုင္းက ဒမတ္စက္ကတ္္အိပ္ရာ သိမ္း၊ ဖ်ာလိပ္ခဲ့ရတာေတြဟာ အေရွ႕  အလယ္ပိုင္းေဒသရဲ႕ ပုံရိပ္အခ်ဳိ႕ပါဘဲ။

အာရွ အာဖရိကေဒသ

အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသမွာ အေျမာက္ သံဗံုးသံမ်ား တုိက္ပြဲမ်ား ျပင္းထန္ေန ခ်ိန္မွာပဲ အာရွအေရွ႕ေျမာ က္ေ ဒသကိုရီး ယားကၽြန္းဆြယ္မွာလည္း ေတာင္/ေျမာက္ ကိုရီးယားႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကားတင္းမာမႈေတြ ဟာ ျမင့္မားခဲ့ရတာ အာဖရိကေဒသ ကြန္ဂိုဒီမိုကရက္တစ္သမၼတႏိုင္ငံ (DR. Congo) မွာ အစိုးရတပ္မ်ားနဲ႔ အမ္-၂၁ တပ္ဖြဲ႕ေတြ ၿမိဳ႕သိမ္းတုိက္ပြဲေတြျဖစ္လို႔ ကြန္ဂိုအစိုးရတပ္ေတြကို ကုလသမဂၢတပ္ အခ်ဳိ႕စစ္ကူ ပစ္ကူေပးခဲ့ရတာေတြရွိခဲ့ပါ တယ္။ ထင္ရွားတဲ့ျဖစ္စဥ္အခ်ဳိ႕ကို တင္ျပ ရရင္ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ဒုံး က်ည္စမ္းသပ္  မႈကစရပါမယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယား ဒုံးက်ည္စမ္းသပ္မႈ

ငယ္ငယ္ငယ္ရြယ္အသက္ ၃၀ မွ်နဲ႔  ဖခင္ကင္ေဂ်ာင္အီးလ္ရဲ႕ အ႐ိုက္အရာကို  ဆက္ခံခြင့္ရရွိခဲ့တဲ့ ေခါင္းေ ဆာင္သစ္ကင္ေဂ်ာင္အန္ဟာလူငယ္ပီပီစစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို ျပန္လည္အသက္သြင္း ဖို႔ႀကိဳးပမ္း  ေန တာေတြျမင္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္သူဖခင္  လက္ထက္ကခန္႔အပ္ခဲ့တဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အခ်ဳိ႕ကို ရာထူး ကဖယ္ ရွားခဲ့တာ၊ သူလို လားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြကို စစ္ဘက္ဆုိင္  ရာထိပ္တန္းတရာထူးေတြ ကို ေပးခဲ့ တာ ေ တြဟာ ထင္ရွားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္  ဧၿပီလ ၁၃ ရက္ေန႔က တာေ၀းပစ္ဒုံးက်ည္  တစ္လံုးကို အသံုးျပဳၿပီး မိုးေလ၀သၿဂိဳဟ္  တုတစ္လံုးလႊတ္တင္ခဲ့တာမေအာင္ျမင္လို႔ အခုဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ တာေ၀းကီ လိုမီတာ ၆၀၀ နီးပါးပစ္ႏိုင္တဲ့ ဒုံးက်ည္တစ္ လံုးကို အသံုးျပဳၿပီး ဆက္သြယ္ေရးၿဂိဳဟ္     တုတစ္လံုးကို အာ ကာသအတြင္းေအာင္ ျမင္စြာ လႊတ္တင္ႏိုင္ခဲ့လို႔အဆင့္ျမင့္စစ္ဘက္  ဆိုင္ရာနည္းပညာ တုိးတက္ေ အာင္ျမ င္ မႈ မ်ားအတြက္ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္  နဲ႔ ျပည္သူေတြေပ်ာ္မဆံုးေမာ္မဆံုးျဖစ္ခဲ့ ၾကေပမယ့္။ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအပါအ၀င္အေနာက္အုပ္စု ႏိုင္ငံေတြ၊ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွား၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ ကိုရီးယားစတဲ့ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ႐ႈတ္ခ်သံေတြပဲ ထင္ထပ္ခဲ့ၿပီး၊ လုံံၿခံဳေ ရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္  ခ်က္ေတြကို မေထမဲ့ျမင္လုပ္တယ္ဆုိၿပီး ေတာ့ ကမၻာ့ကုလသမဂ္ၢမွာလည္း အေ တာ္  ပြက္ေလာ႐ိုက္သြားခဲ့ပါတယ္။

႐ုရွားသမၼတေရြးေကာက္ပြဲ

မတ္လ ၄ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ႐ုရွား  သမၼတႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားျပဳလုပ္ ခဲ့ရာမွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဗလာဒီမာ ပူတင္ဟာ ေထာက္ခံမဲ ၆၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရရွိခဲ့လို႔ ႐ုရွား ႏိုင္ငံမွာ တတိယအႀကိမ္သမၼတျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။

တ႐ုတ္

 

ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကြန္ဂရက္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ရဲ႕ ၁၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္  ပါတီညီလာခံကို ႏို၀င္ဘာ ၈ ရက္ေန႔မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာမွာ အမ်ဳိးသားပါတီကြန္ဂရက္ က ပၪၥမမ်ဳိးဆက္သစ္ႏိုင္ ငံေခါင္းေဆာင္ မ်ား၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးဦးေသွ်ာင္အဖြဲ႕ (ေပါလစ္ ဗ်ဴ႐ို)၀င္ မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ရာမွာ သမၼတ ဟူက်င္ေထာင္ေနရာမွာ ဒုတိယသမၼတ ရွီက်င္ဖ်င္က ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ဗဟို စစ္ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ျဖစ္လာၿပီး၊ ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္၀မ္က်ားေပါင္ေနရာမွာေတာ႔ ခ်ိန္ကိ်ဟြာ..ကိုခန္႔အပ္  ခဲပါတယ္။

ဂ်ပန္ေရြးေကာက္ပြဲ

ဂ်ပန္ပါလီမန္ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေရြး ေကာက္ပြဲကို ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔က က်င္းပရာမွာ ယခင္၀န္ ႀကီး ခ်ဳပ္ေဟာင္း ရွင္ဇိုအာေဘး (Shinzo Abeန) ဦးေဆာင္တဲ့  ဂ်ပန္လစ္ဘရယ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (အယ္ လ္ဒီပီ) ဟာ လက္ရွိအာဏာရ ဂ်ပန္   ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ဒီပီေဂ်)ကို အမတ္ ေနရာ ၃၀၀ ေက်ာ္ရရွိၿပီး အျပတ္အႏုိင္ ရရွိခဲ့တာေၾကာင့္ ရွင္ဇိုအာေဘးဟာမၾကာ  ခင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုပါ သည္ ။ ေရြးခ်ယ္ခံ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရွင္ဇိုအာေဘး အေနနဲ႔ ဂ်ပန္ရဲ႕ က်ဆင္းေနတဲ့ စီးပြားေရး ကို တိုးတက္ေ အာင္ လုပ္ မယ္၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ နဲ႔ ဆက္ဆံေရးတုိးျမႇင့္သြားမယ္လုိ႔ေျပာ သြားတာကိုလည္း ၾကားရပါတယ္။ ဒါေတြ  ဟာျဖင့္ အာရွအာဖရိကေဒသရဲ႕ ထူးျခား  ျဖစ္စဥ္အခ်ဳိ႕ပါပဲ။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ (၅၇)  ႀကိမ္ေျမာက္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔မွာ ႏိုင္ငံတပ္၀န္းျပဳလုပ္ခဲ့ရာမွာ လယ္ရွိသမၼတ  အိုဘားမားစာ ရီပတ္ဘလစ္ကင္သမၼ တ  ေလာ င္းမစ္ရြန္းနီကို လူထုေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္တဲ့ေပၚပ်ဴလာဗုတ္ (popular vote) မွာေရာ၊ သမၼတေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္   ေရးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မဲစာရင္း (Electoral Vote) မွာပါ ၃၀၃ မဲ ၁၉၇ မဲနဲ႔ အျပတ္အႏိုင္ရခဲ့ လို႔ ဒုတိယသက္တမ္း အတြက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါ တယ္။

အေမရိကန္သမၼတရဲ႕ ျမန္မာျပည္ခရီး

သမၼတအိုဘားမားဟာ ဒုတိယသမၼတ ေရြးခ်ယ္ခံရၿပီး ရက္ပိုင္းအၾကာမွာပဲ ကနဦး ခရီးစဥ္အျဖစ္ ထိုင္း ၊ ျမန္မာနဲ႔ ကေမၻာဒီး ယားအာေရွေတာင္ အာရွ ၃ ႏိုင္ငံခရီး ကိုစတင္ခဲ့ရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုႏို၀င္ဘာ  ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ျပည္ေထာင္ စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ  ႀကီးဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အမ်ဳိး သားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ေကာ့မွဴးၿမိဳ႕နယ္လႊတ္ေတာ္  ကိုယ္စားလွယ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ ကို ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး၊ လူထုလူတန္းစား အသီးသီးမွ ပုဂ္ၢိဳလ္အခ်ဳိ႕ကို ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ခန္းမမွာ “ျမန္မာႏိုင္ငံ  မဂၤလာပါ” လို႔ အစခ်ီၿပီး မိန္႔ခြန္းတစ္ရပ္  ေျပာသြားတာကိုလည္း တီဗီြဖန္သားျပင္ မွာ ျမင္ခဲ့ ရပါရဲ႕။ အိုဘားမားရဲ႕ ခရီစဥ္ ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ အတြင္း အေမရိကန္ သမၼတရဲ႕ ပထမဆံုးခရီးစဥ္ျဖစ္ လို႔ အေမရိကန္ ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးသမုိင္းမွာ ေကာင္းမြန္ထူးျခားတဲ့သမုိင္း၀င္ခရီးတစ္ ခုအျဖစ္ တည္ ရွိမွာပါ။ ဒီခရီးစဥ္မွာ ႏိုင္ငံ ေတာ္သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္က သမၼတ အိုဘားမားမဲဆြယ္စည္း႐ုံးေရးကာလက  အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ “ေရွ႕ဆက္သြားပါတယ္” (ၤForward) ဆုိတဲ့ စကားကိုယူၿပီး ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေရွးခရီးအ တြက္ လည္း ေရွ႕ဆက္  ေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္။ (ၤForward) လို႔  ေျပာၾကားသြားတာကိုလည္း ၾကားလိုက္ မိပါတယ္။

ပီထေရာက္စ္ရာထူးက ႏႈတ္ထြက္ရ

သမၼတအိုဘားမားေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရၿပီး ၃ ရက္အၾကာ ႏို၀င္ဘာ ၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ စီအိုင္ေအေထာ က္လွမ္း  ေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးပီထေရာက္စ္ဟာ မ-အ႐ႈပ္ေတာ္ပုံေၾကာင့္ ရာထူးကႏႈတ္ထြက္   ခဲ့ရပါ တယ္။ (ဒီအေၾကာင္းကို Hot News အမွတ္စဥ္ ၁၁၇ ဘေရာက္၀ဲလ္ ဂိတ္မွာ အက်ယ္ေရးထားပါတယ္) ဒါအျပင္သူဟာလစ္ဗ်ားရွိဘင္ဂါဇီေကာင္ စစ္၀န္႐ုံးအတိုက္ခံရမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပည္တြင္းေထာက္ လွမ္းေ ရးဌာန (အက္ဖ္ဘီအိုင္)ရဲ႕ စစ္ေဆးမႈကို ခံခဲ့ရၿပီး၊ ေလာ ေလာဆယ္အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး  ဟီ လာရီကလင္တန္ကိုလည္း လိုအပ္တဲ့စစ္ ေဆးမႈေတြလုပ္ေနရတာေၾကာင့္ အသက္  ၆၅ ႏွစ္ရိွၿပီျဖစ္တဲ့ ဟီလာရီကလင္တန္ဟာ စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက၊ ဗိုက္ေအာင့္ေခါင္း  ကိုက္ေ၀ဒနာခံစားေနရၿပီး အိမ္မွာ တစ္ ပတ္ေလာက္အနားယူေနရတယ္လို႔ ဒီဇင္ ဘာ ၁၅ ရက္သတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါ တယ္။ တစ္ဆက္ တည္းဆုိသလို ကုလသ မဂၢရဲ႕ အေမရိကန္ဆုိင္ရာသံအမတ္ႀကီး ဆူဆန္႐ိုက္စ္ဟာလည္း ဘင္ဂါဇီေကာင္ စစ္၀န္႐ုံးအတိုက္ခံရမႈမွာ တာ၀န္မကင္း ဘူးလို႔ အတုိက္အခံရီပတ္ဘလစ္ကင္ေတြ  က ယူဆထားတာေ ၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးအျဖစ္ ဟီလာရီကလင္တန္ေနရာ  မွာ ခန္႔အပ္ရန္ လ်ာထားရာက၊ ရီပတ္  ဘ လစ္ကင္ေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈေတြျပင္းထန္  ေနတာေၾကာင့္ သမၼတအိုဘားမားဟာ  ဆူဆန္႐ိုက္စ္ကိုအမည္ စာရင္းတင္သြင္း ျခင္းက ပယ္ဖ်က္ခဲ့ရတာကိုလည္း အင္တာနက္သတင္းမ်ားမွာ ေတြ႕ရပါ တယ္။

စႏ္ၵီေၾကာင့္ မ်က္ရည္က်ခဲ့ရတဲ့ အုိဘားမား

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသမၼတေရြး ေကာက္ပြဲမတုိင္မီရက္သတၱတစ္ပတ္အလို မွာ အေမရိကန္ျပည္ေ ထာင္ စု မွာ ေရႊ လုိက္တဲ့ စႏ္ၵီမုန္တိုင္းဟာသမၼတအိုဘားမား  အတြက္ ေခါင္းခဲစရာျဖစ္ခဲ့ရသလို အခု လ ၁၅ ရက္ေန႔က ကြန္နက္တီကတ္ ျပည္နယ္၊ နယူးေတာင္းၿမိဳ႕ရွိ စႏ္ၵီမူလတန္း ေက်ာင္းကို ၀င္ေရာက္ ပစ္ခတ္ခဲ့တဲ့ လူရမ္း  ကားတစ္ေယာက္ေၾကာင့္ ဆရာမ ၃ ဦး အပါအ၀င္လူမမယ္ေက်ာင္းသားေက်ာင္း သူ ၂၆ ဦးေသဆံုးခဲ့ရတဲ့မၾကား၀ံ့မနာသာ ျဖစ္ရပ္ဟာျဖင့္ အေတာ္ကိုအက်ည္းတန္ အ႐ုပ္ဆုိးခဲ့တာေၾကာင့္ သမၼတအိုဘားမား   ကိုယ္တုိင္မ်က္ရည္က်ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါက ေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ထူးျခား  တဲ့ျဖစ္စဥ္အခ်ဳိ႕ပဲျဖစ္ပါတယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွကျပည္ျမန္မာ

ကမၻာ့မိသားစုေတြထဲက အေရွ႕ ေတာင္အာရွႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ္  တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း တစ္ႏွ စ္တာ အတြင္း ျပစ္ဒဏ္အသီးသီးက်ခံေနရတဲ့  အက်ဥ္းသားေတြကို ၃/၄ ႀကိမ္ မကလႊတ္  ေပးခဲ့တာ၊ အ မ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္  ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္   ၿပီး လႊတ္ေတာ္ေနရာ ၄၅ ေန ရာအနက္ ၄၃ ေနရာမွာ အႏိုင္ရၿပိး ေကာ့မွဴးၿမိဳ႕နယ္  လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ျပ ည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္လာ တာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေမရိကန္ခရီးစဥ္ေအာင္ျမင္ တာႏိုင္ငံတ ကာဆက္ဆံေရးမ်ား သိသိသာသာတုိးတက္  ေကာင္းမြန္လာတာ၊ သမၼတအိုဘားမား ရဲ႕ ျမန္ မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ေတြဟာ တုိင္းျပည္    အတြက္ မဂၤလာသတင္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္ျပည္ နယ္မွာ ဇြန္လအတြင္း က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာ၊ လက္ပံေတာင္း ေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္း ဆႏၵျပသံဃာေတာ္  ေတြကို လိုသည္ထက္ပိုၿပီးအားသံုးၿဖိဳခြဲခဲ့ တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္လူႀကီးေတြ   ကိုယ္ပိုင္ေတာင္းပန္ေနရ တာေ တြ ကခ်င္ ျပည္နယ္မွာ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ေနေသးတာ  ေတြဟာလည္း ဆက္လက္ေျဖရွင္းၾကအုံး မယ့္ ကိစၥေတြျဖစ္ေနပါေသးတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ႏိုင္ငံေ တာ္ အစုိးရ၊ လႊတ္ေတာ္အဆင့္ဆင့္၊ ျပည္သူရဲ႕ သ တင္း  မီဒီယာေတြက အျမစ္ကို ေရေလာင္းသူ ေရေလာင္း၊ ပင္စည္ကို မထိမခိုက္ေအာင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေ ရွာက္ သူေစာင့္ေရွာက္  အကိုင္းအခက္ေ၀ေအာင္လုပ္သူကလုပ္ ၾကရင္ျဖင့္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီပင္ပ်ဳိးေလး ရွင္သန္ႀကီးထြားလာမွာ အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း   တင္ျပရင္း ၂၀၁၃ ဟာ မဂၤလာႏွစ္သစ္ ျဖစ္ပါေစလို႔ ဆုမြန္ေ ကာင္းေတာင္းရင္း ၂၀၁၂ ရဲ႕ ထူးျခားျဖစ္စဥ္အခ်ဳိ႕ကို ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပလိုက္ရေၾကာင္းပါ။

 www.MyanmarExpress.net