“““ ရဟန္းေတာ္ေတြ လဲ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခြင့္၊ ဆႏၵျပခြင့္ ရွိပါတယ္ .... ဒါေပမဲ့ ”””

ရဟန္းေတြ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခြင့္မရွိဘူး ရွိတယ္ဆိုပီး ျငင္းေနၾကာတာနဲ႕ ပါတ္သက္လို႕ပါ.... လုပ္ခြင့္ရွိတယ္ ဆို တဲ့လူကလည္း သာသနာ့ အာဇာနည္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမတို႕ ဦး၀ိစာရတုိ႕ကို ထုတ္ျပၾကတယ္။ မေက် လည္ ရင္ ဒီၾဆေတာ္ေတြပါ သြားေျပာေပါ့.... ဟုတ္ပါတယ္ ေကာင္းပါတယ္... ဒါေပမဲ ့ၾကည့္လုပ္ၾကပါဦး ဆ ရာတို႕ရယ္... ကိုယ္ေျမွာက္ေပးတဲ့ ဇာတ္က ဒီတစ္ဇာတ္ထဲမဟုတ္ဘူးဆိုတာ မေမ့ေစခ်င္ဘူး .... ေနာ က္ တစ္ခုက နိဗၺာန္တံခါး ခုခ်က္ျခင္း ဖြင့္၊ ေသာတပန္အဆင့္ ခုခ်က္ျခင္းေပး ဆိုသလိုျဖစ္ေနသ လား လို႕. ..... 

ရဟန္းေတြလဲ ပုထုဇဥ္ပဲ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ ဆိုပီး ေဇာင္းေပးလုပ္ခ်လာမွျဖင့္ ခက္ကုန္ေရာ့မယ္။ မလုပ္နဲ႕လို႕လည္း သြားတားလို႕မရ အရင္တုန္းက ေဒ၀ဒတ္ကဘယ္သို႕ ဘယ္ခ်မ္းသာ၊ ဦးလာဘကျဖင့္ ဘယ္လိုပံု လူေတြသတ္စားခဲ့တာနဲ႕ သူတို႕လည္း ဥပမာ ဥပေမးယ်ေတြနဲ႕ ကိုင္ထုတ္လာမယ္ဗ် ေနာ္။ ဟုတ္ပါတယ္ ေနာက္ခံအေျခအေန ျဖစ္ပ်က္ပံုအေနအထား မတူပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဆြဲဆက္ပီး ေရာေ ထြးတတ္ တာ က်ဳပ္တို႕လူမ်ိဳး ၀ါသနာေတြေလဗ်ာ။ ရွိပါေသးတယ္ ရဟန္းအျခင္းျခင္း မနာလိုစိတ္ေတြနဲ႕ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ လို႕ သကၠတာဂါမ္အဆင့္ကေန မတက္ႏိုင္လို႕ မာန္ခ် ရွိခိုးခဲ့ရတာေတြ။ ကိုယ္ေတြက ေကာင္းတာကို လက္ညိႈးထိုးေပမဲ့ မေကာင္းတာကို ဥပမာ ယူကုန္ၾကမွာကိုလည္း မေမ့အပ္ဘူးဗ်။ ကိုယ္ေျမွာက္ေပးေန တာ ေထာက္ခံေန တာဟာ လမ္းလြဲမသြားဖို႕လည္း လိုတယ္ဗ်။

ေနာက္တစ္ခုက အခုဆႏၵျပတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြကို မ်က္စိမွိတ္ေထာက္ခံဖို႕ တိုက္တြန္းေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ကိုလည္း ေျပာခ်င္တာက အခု ဆရာေတာ္ေတြ ေဟာေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရားေတာ္မွာ စစ္သားေတြ၊ ရဲသားေတြကိုပဲ ေဟာေျပာေနၿပီး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြကို စိုးစဥ္းမွ် ေျဖာင္းျဖျခင္းမေတြ႕ေသး တာကို ေထာက္ျပေပးေစခ်င္တယ္။ အဲ့ဒိေတာ့ ကိုယ္ေတာ္တို႕ကို တစ္ခုေတာင္းဆိုခ်င္တယ္ဘု ရာ့... . .  ေကအိုင္ေအတို႕ကိုလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရားသြားေဟာေပးပါလို႕.... စစ္ဘီလူးေတြေတာင္ နားခ်ဖို႕ ႀကိဳးစားရင္ စစ္ဘီလူးမဟုတ္တဲ့ သူတို႕ကိုလည္း တရားေဟာေပးပါဦး.... စစ္ဆိုတာ ႏွစ္ဖက္ရပ္မွ အပစ္ရပ္ တာေလ... တစ္ဖက္တည္း ရပ္လို႕မွ မရတာ.... ျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္ ကေတာင္ ေဆြမ်ိဳးေ တာ္ေ တြ ျဖစ္ မဲ့ စစ္မက္ကို ႏွစ္ဖက္စလံုးကို မီးမိုး ေရမိုးရြာပီး တန္းခိုး ျပဋိဟာ ျပ အကၽြတ္တရား ေဟာေသး တယ္ေ လ......

ဒီေနရာမွာ သာသနာ့ အာဇာနည္ဆိုတဲ့ စကားနဲ႕ ပါတ္သက္လို႕ ေျပာပါရေစဦး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရဟႏၱာ ပု ဂၢိဳလ္ထူးေတြ တစ္ပံုတစ္ပင္ရွိပါ့။ ဒါေပမဲ့ သာသနာ့အာဇာနည္မျဖစ္ခဲ့ဘူးဗ်။ သာသနာေတာ္ျပန္႔ပြားေအာင္၊ သာသနာေတာ္သိကၡာ မညိႈးႏြမ္းေအာင္၊ သာသနာေတာ္ အေစာ္ကားမခံရေအာင္ စြမ္းစြမ္းတမံ ႀကိဳးစားေ စာင့္ေရွာက္ၾကတဲ့ ဆရာေတာ္မ်ိဳးကို သာသနာ့အာဇာနည္လို႕ ေခၚတယ္ဗ်။ ဥပမာအေနနဲ႕ ေပးရရင္ မင္း ကြန္း ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး၊ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး၊ မဟာေဗာဓိၿမိဳင္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး တို႕ ကို သာသနာ့ အာဇာနည္လို႕ ေခၚဆိုသဗ်။ ရဟန္းေတာ္ဘ၀ကေန လူပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အလုပ္ကို လုပ္တဲ့ဆ ရာေတာ္ ေတြကို အာဇာနည္အရွင္သူျမတ္မ်ားလို႕ ေခၚတယ္ဗ်။ ေလာကီ အာဇာနည္နဲ႕ ေလာကုတၱရာ အာ ဇာနည္ကို ေရာေထြးလို႕မရဘူးေနာ္။

၀ိနည္းဆိုတာလည္း ရဟန္းေတာ္မွာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ သာသနာ့၀န္ကို ထမ္းမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားသူ ငါ ေလာကီလူသားေတြလို ေနျခင္သလို ေနလို႕မရေအာင္၊ ကိုယ့္ေၾကာင့္၊ ကိုယ္ရံုထားတဲ့ သကၤန္းအရွိန္ေ ၾကာင့္ ေစာ္ကားမိတဲ့ သူေတြအျပစ္မျဖစ္ေအာင္၊ အၾကည္ညိဳမပ်က္ေအာင္၊ သ့ဃာ့ ဂိုဏ္းကြဲ၊ သင္းကြဲ မျဖစ္ရေလေအာင္၊ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ သံဃာအဖြဲ႕အစည္း မပ်က္စီးရေလေအာင္ ျမတ္စြာဘုရား က ေရ ရွည္အကိ်ဳးကို ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။ ေရွးယခင္ ဘုရားအစဥ္အဆက္ေတာင္ ေဂါတ မ ျမတ္စြာဘု ရားေလာက္ သံဃာထုအေပၚမွ ၀ိနည္းစည္းကမ္းေတြ ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အျခားေသာ အေ နာက္တိုင္း ပညာရွင္ေတြကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေဖာ္ခ်ီးက်ဴးရတာကေတာ့ ရဟန္းႀကီး ေဂါတမဟာ လက္နက္ ကိ ရိယာ တန္ဆာပလာ တစ္ခုမွ မပါပဲနဲ႕ ေယာက်္ားသားေတြႀကီးရွိတဲ့ သံဃာဆိုတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ သြားတယ္ဆိုတာ အလကားမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီ ၀ိနည္းဆိုတဲ့စည္းကမ္းနဲ႕ သိကၡာပုဒ္ အသြယ္သြယ္ေ တြေ ၾကာင့္ပါပဲ။

ဒီေနရာမွာ ရဟန္းေတြဟာ ေစာင့္ႏိုင္သမွ် ၀ိနည္းကို ေစာင့္ထိမ္းခ်င္း၊ က်င့္ႀကံႏိုင္တဲ့ ဓုတင္ကို ေဆာင္ျခင္း ဟာ ရဟန္းေကာင္း ရဟန္းျမတ္တို႕ရဲ႕ က်င့္ႀကံႏိုင္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ မက်င့္ႀကံလို႕လည္း ဘာမွေတာ့ မျဖစ္ပါ ဘူး။ သို႕ေသာ္ ၀ိနည္းဆိုတာ ေစာင့္ထိမ္းရမယ္မွန္း သိရဲ႕သားနဲ႕ ခ်ိဳးေဖာက္ရင္ သာသနာ့၀န္ထမ္းလို႕ မ မည္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ပဇၨင္းတက္တုန္းက ၀ိနည္းေတြ ေလ့လာေနတုန္းက မသိတာေတြ ဆရာေတာ္ႀကီး ကိုေမးလို႕ ဆရာေတာ္ႀကီးရွင္းျပဘူးတယ္။ ငါ့တို႕ ေက်ာင္းထိုင္ၾဆေတာ္ႀကီးက ေျပာတယ္ ဒီပဇၨင္း ၀ိ နည္းေတြ ေမးလာရင္ အေၾကာင္းထူး တစ္ခုခုေတာ့ ရွိပီကြ၊ ၀ိနည္းေမးတဲ့ ပဇၨင္းဟာ ထြက္နည္း ႏွစ္နည္းပဲ ရွိတယ္။ လူထြက္ရင္ထြက္ မထြက္ရင္ ေတာထြက္တဲ့။ ဘာလို႕လည္းဆိုေတာ့ က်င့္ႀကံဖို႕ရာ အဲ့ေလာ က္ ခက္ ခဲတယ္ ဆိုတဲ့အတြက္ပါ။ သို႕ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၀ိနည္းကို သာသနာ့၀န္ကိုထမ္းၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား ဟာ ႏိုင္သေလာက္ကို ထမ္းၾကပါတယ္။ တကယ့္ကို ရဟန္းအက်င့္ကို က်င့္ႀကံတဲ ့ၾဆေတာ္ေတြဟာ လူ ပရိတ္သတ္မ်ားျပားစြာ ဖူးေျမွာ္ျခင္း၊ လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားျခင္းကို ရဟန္းစခန္းစဥ္ ေပါက္ေျမာက္ရန္အား ထုတ္ မႈမွာ မာန္နတ္ရဲ႕ အေႏွာင့္အယွက္ေတြလို႕ သတ္မွတ္ပါတယ္။ (ရဟႏၱာႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ထူးမ်ားမွာၾကည့္ ပါ။)

သာမာန္ပုထုဇဥ္ လူပုဂၢိဳလ္ဟာ အျပစ္တစ္ခုကို သိသိႀကီးနဲ႕ ထပ္ခါထပ္ခါ က်ဴးလြန္ရင္ ဘယ္လုိသတ္မွတ္ ၾက သလဲ။ ဒီလိုဆိုရင္ ျမင့္ျမတ္တဲ့ သာသနာ့ႏြယ္၀င္ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးဟာ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတြကို သိ သိႀကီးနဲ႕ ထပ္ခါထပ္ခါ က်ဴးလြန္တယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္ၾကမလဲ။  ဒီေနရာမွာ သာသနာေတာ္ ညိႈးႏြမ္း မွာကို ေစာင့္ထိမ္းကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္တ့ဲ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာလည္း သာသနာ့အာဇာနည္ဆို တာကို မေမ့သင့္ပါဘူး။

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ကေတာ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား ႏိုင္ငံေရး မလုပ္သင့္တယ္ လုပ္သင့္တယ္ ဆိုတာ အျငင္းမ ပြား လိုပါဘူး။ လုပ္လည္းျဖစ္တယ္ မလုပ္လည္းျဖစ္တယ္။ သို႕ေသာ္ ကိုယ့္လိပ္ျပာကိုယ္ လံုရပါမယ္၊ သ ကၤန္းအေရၿခံဳၿပီး ခုတံုးလုပ္စားတာေတြ မ်ားလာမွာကို မလိုလားပါဘူး။ (အခုလက္ရွိ သကၤန္းႀကီး တကား ကားနဲ႕ ေဘာပြဲၾကည့္ လကၻရည္ဆိုင္ထိုင္၊ အရက္ေသာက္၊ မိန္းမလိုက္စား ပါရဇိကကံၾကေနေသာ္လည္း သကၤန္းတန္းခိုးနဲ႕ မိုက္လံုးႀကီးေနတဲ့ ရဟန္းမဟုတ္ေတာ့ေသာ လူမ်ားလည္းပါ၀င္ပါတယ္)။ ရဟန္းအလုပ္ ရဟန္းလုပ္ၿပီး လူအလုပ္ လူလုပ္တာ ပိုေကာင္းပါတယ္။ လူကေန ရဟန္းအလုပ္လုပ္လို႕ ဓမၼာစရိယာ ဘြဲ႕ရအျဖစ္က ထုတ္ပယ္လိုက္ရတာေတြ မေမ့သင့္ပါဘူး။ (ႀကံဳလို႕ အဲ့ဒိဓမၼာစရိယာရဲ႕ တပည့္ သားသ မီး ေျမးျမစ္ေတြဟာ ေထရ၀ါဒနဲ႕ မဟာယန ၾကား ဗုဒၶဘာသာတစ္ခုကို ထူေထာင္ဖို႕ လုပ္ေနတယ္ ဆိုတာေ လး ေျပာလိုက္ပါရေစ။ ၂၀၀၇ သံဃာအေရးအခင္းေၾကာင့္ တရားေဟာခြင့္ ပိတ္ခံထားရပါတယ္ လို႕ ေၾကြးေ က်ာ္ေ နတဲ့ နာမည္ႀကီး ဆရာေတာ္တစ္ပါးပါ အပါအ၀င္ပါ။) အဲ့ဒိေတာ့ ရဟန္းက လူအလုပ္ လုပ္တာကို မကန္႕ကြက္ပါဘူး ဒါေပမဲ့ ေလွနံႏွစ္ဖက္ နင္းလို႕မရသလိုပဲ ရဟန္းက လူအလုပ္ လုပ္လာရင္ ရဟန္းလို ကိုးကြယ္ခံထိုက္ မခံထိုက္ဆိုတာကိုေတာ့ ကိုယ့္လိပ္ျပာကိုယ္လံုတယ္ဆိုခဲ့ရင္ ရဟန္းေတာ္ဆိုတဲ့ အခြင့္အေရးလံုး၀ ယူလို႕မရေတာ့ဘူးဆိုတာ သိေအာင္လို႕ေတာ့ ရွင္းျပလိုက္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီ၏ အႏွစ္သာရသည္ သူတစ္ပါးအား ထိခိုက္ျခင္းအလ်င္းမရွိပဲ မိမိ၏ သေဘာထားအား ထုတ္ေ ဖာ္ေျပာဆိုႏိုင္သည္ ဆိုတာပါတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ့အယူအဆကို ရွင္းျပပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ သေဘာ ထား ကြဲလြဲႏိုင္ပါတယ္၊ အက်ိဳးသင့္အေၾကာင္းသင့္ ေ၀ဖန္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ငါ့အယူမေထာက္ခံလို႕ ရန္သူ ဆို တာမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္ကိုကိုယ္လည္း အာဏာရွင္စာရင္း၀င္သြားပီဆိုတာ မေမ့လိုက္ပါနဲ႕၊ ေက်း ဇူး တင္ ပါတယ္။

 As the Buddha said, according to the canonical scriptures

Now, Kalamas, don't go by reports, by legends, by traditions, by scripture, by logical conjecture, by inference, by analogies, by agreement through pondering views, by probability, or by the thought, 'This contemplative is our teacher.' When you know for yourselves that, 'These qualities are skillful; these qualities are blameless; these qualities are praised by the wise; these qualities, when adopted & carried out, lead to welfare & to happiness' — then you should enter & remain in them.

James Mint