“““ Facebook Security ”””

ကမၻာမွာ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူ ၂ ဘီလ်ံမက ရွိေနျပီး ေဖ့စ္ဘြတ္အသံုးျပဳသူလည္းသန္း၁ ေထာင္ ေက်ာ္ သြားပါျပီ။ ဒီေတာ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ အသံုးျပဳလို႔ ဝါရင့္ေနသူမ်ားလည္း ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ဝါရင့္ ရင့္ ေအာက္ပါ မလုပ္ရ ၁၀ ခ်က္ အေျခခံ အခ်က္အလက္ေလးသိမွ မိမိ အေကာင့္ လံုျခံဳမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁။ Facebook ကို ဦးစားေပး အီးေမးလ္ေပးျခင္း (email priority)

Facebook အေကာင့္ဖြင့္ဖို႔အတြက္ အျခား အီးေမးလ္ ကိုသာ ေပးေစျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိ လုပ္ငန္းသံုး အေရးၾကီးတဲ့ အီးေမးလ္ ကို ေဖ့စ္ဘြတ္နဲ႔ တြဲမေနေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ တြဲေနရင္လည္း Facebook မွာ မေဖာ္ျပမိေစဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ Facebook အေကာင့္ကို လံုျခံဳေရး ေလ်ာ့နည္းေစသလို မိမိအီးေမးလ္ ကို လည္း လံုျခံဳေရး ေလ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။

၂။ profile ႏွစ္ခု ထားျခင္း

ပရိုဖိုင္ ႏွစ္ခုနဲ႔ အေကာင့္ ႏွစ္ခုထားတာမ်ိဳး မလုပ္ရပါဘူး လို႔ဆုိပါတယ္။ ဒါကို အေနာက္ႏိုင္ငံက Facebook user မ်ားက တားျမစ္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ Privacy နဲ႔ အျခား အြန္လိုင္း ပိတ္ဆုိ႔မွုမ်ား ရွိေနတဲ့အ တြက္ ျမန္ မာျပည္မွာ အျပည့္အဝ အသံုးမျပဳႏိုင္ေသးတဲ့ Facebook ရဲ ႔အျခား အစိတ္အပိုင္းမ်ား ရွိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ခါခါ ဖုန္းနံပါတ္ ထည့္မရလို႔ အေကာင့္ ပိတ္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရံအေ ကာ င့္ တစ္ခုထားျခင္းကုိ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ယင္းထားတဲ့ အေကာင့္ကု ေနာက္လူ တစ္ေယာ က္ ပံုစံ အေနနဲ႔ မသံုးပဲ ကာကြယ္ေရး အတြက္ အျမဲ အသင့္ရွိေစတဲ့ အေကာင့္လိုပဲ အသံုးျပဳသင့္တာ ျဖစ္ ပါတယ္။

ပရိုဖိုင္တစ္ခုမွာလည္း Status update တစ္မ်ိဳးတင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကလ္ညး ဒါကိုပဲ တင္တယ္ သို႔ မဟုတ္ အျခား တစ္မ်ိဳးတင္တယ္ ဆုိရင္ေတာင္ Personal အရ အျခားလူ ျမင္ရင္ေတာင္ မေကာင္းပါဘူး။ သုိ႔ေပမယ့္ မေတာ္လို႔ ကိုယ္သုံးေနတဲ့ အေကာင့္ ေလာ့က် သြားရင္ ဒုတိယအေကာင့္နဲ႔ အသံုးျပဳႏိုင္သ လို ေလာ့ဖြင့္ရန္ ၾကိဳးပမ္းႏိုင္ပါတယ္။ Facebook Page ၊ Group ကို တစ္ဦးတည္း လုပ္ထားသူ အေနနဲ႔ အရံ အေကာင့္ တစ္ခုနဲ႔ Admin Manager လုပ္ထားသင့္ ပါေသးတယ္။ ဒီေတာ့ ပရိုဖိုင္ ႏွစ္ခု မထားရလို႔ တားျမစ္ေပမယ့္ အေကာင့္ ႏွစ္ခုကေတာ့ အေျခအေနအရ ထားသင့္ပါတယ္။

၃။ မက္လံုးေပးေသာ Page မ်ားကို Like လုပ္ျခင္း၊

ႏိုင္ငံျခားမွာ ေတာ္ေတာ္ေခတ္စားပါတယ္။ ဒီ Page ကို Like ရင္ iPhone အလကားေပးမယ္။ ေပါင္မုန္႔ အိမ္အေရာက္ ပို႔မယ္ ဆုိတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္က app နဲ႔ တိုက္ခိုက္ျပီး အေကာင့္ကို ခိုး ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

၄။ မက္လံုးေပးေသာ App မ်ားကို အသံုးျပဳျခင္း

အခ်ိဳ ႔က်ေတာ့ မိမိစီးပြားေရး အလြယ္တကူ လူသိမ်ားရန္အတြက္ App ကို သံုးတတ္ပါတယ္။ ဒီမွာ User တစ္ေယာက္က ယင္း app ကုိ click ႏွိပ္မိရင္ အလိုအေလ်ာက္ သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားထံ ဆက္လက္ ျပန္႔ပြား သြားတာမ်ိဳး ျဖစ္ ပါတယ္။ ဒါက အႏၱရာယ္ရွိပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ Personal information မ်ားေပး လိုက္ ရတဲ့အတြက္ အေကာင့္လံုျခံဳေရး ေလ်ာ့နည္းသြားပါတယ္။ အခ်ိဳ ႔က်ေတာ့လည္း လူအံ့ေအာေလာက္ မယ့္ ေကာလဟာလကို app လုပ္ပို႔ တတ္ျပီး Like ႏွိပ္သူ Wall မွာ ဆက္တိုက္ တက္တာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ ပါတယ္။ ဗိုင္းရက္စ္အေနနဲ႔ေတာင္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

၅။ ေဖ့စ္ဘြတ္ကုိ ယာယီသိုေလွာင္စရာ အျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္

အခ်ိဳ ႔က ေဖ့စ္ဘြတ္ကို ယာယီသုိေလွာင္စရာလို အသံုးျပဳတတ္ပါတယ္။ ဒါက မလံုျခံဳတဲ့အျပင္ လိုသလို လည္း ျဖစ္ မလာတတ္ပါဘူး။ ဥပမာ- မိမိက သိမ္းလိုက္တဲ့ ပံုက အရြယ္ၾကီးေနရင္ တစ္ခါခါ Facebook က အလိုအေလ်ာက္ resolution ေလ်ာ့ခ် ပစ္တတ္ပါတယ္။ အျမဲတမ္းေတာ့ မဟုတ္ပဲ တစ္ခါခါက် ၾကံဳရတတ္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Facebook ကို Permanent Storage အျဖစ္ အသံုးမျပဳသင့္ပါဘူး။

၆။ ေမြးေန႔ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပျခင္း

မိမိေမြးေန႔ကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပတာဟာ အႏၱရာယ္ၾကီးပါတယ္။ ယင္းေမြးေန႔ ကလည္း ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ လွ်ိဳ ႔ဝွက္ထားသင့္တဲ့ အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္း အခ်က္အလက္ကို ၾကည့္ျပီးေတာ့ ဟက္ကာ မ်ားက အေကာင့္ ခိုးယူႏိုင္ပါတယ္။

၇။ emotional ရုပ္ပံုမ်ား ေပါေပါသီသီ အသံုးျပဳျခင္း

အသံုးျပဳဖို႔အတြက္ကုိပဲ Facebook က :) :D :P အစရွိသျဖင့္ အရုပ္ကေလးမ်ား (emoticons) တို႔ကုိ ေပး ထား ပါတယ္။ comment box ထဲမွာေတာင္ အသံုးျပဳဖုိ႔အတြက္ဆုိျပီး မၾကာေသးမီကမွ Facebook အသစ္ လုပ္ေပးထားပါတယ္။ ယင္း လကၡဏာမ်ားကို ကိုယ္တင္တဲ့ Post တိုင္း၊ ေပးတဲ့ Comment တိုင္း မွာ ေပါေ ပါသီသီ အသံုးမျပဳေစဖို႔ အေနာက္တိုင္းက User မ်ားက လက္ခံထားပါတယ္။ ယင္း လကၡဏာမ်ားအား အ လြန္အကြ်ံသံုးစြဲျခင္းဟာ တစ္ဖက္ရဲ ႔တင္ျပခ်က္ကုိ မေလးစားရာ၊ အျခား ထင္ျမင္စရာေပးစြမ္းတာ မ်ိဳးေ ၾကာင့္ လို႔ ဆုိၾကပါတယ္။ လကၡဏာေလးမ်ားကို ဆင္ျခင္အသံုးျပဳဖုိ႔ဆုိျပီး အေနာက္တိုင္းက user မ်ားက အ ၾကံျပဳထားၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့လည္း ယင္း Emoticons နဲ႔ ကြန္းမင့္ေပး တာမ်ားရင္ Facebook က ျဖတ္ တတ္ျပီး ပိုမ်ားလာရင္ သတိေပးစာ ေရာက္တတ္တယ္ လို႔ ဆုိပါတယ္။

၈။ ဘာလုပ္လုပ္ Facebook ေပၚတြင္ Update လုပ္ျခင္း

ဒါလည္း မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ ဥပမာ- အျပင္သြားလိုက္အံုးမယ္လို႔ Update တင္လုိက္ျခင္းက အိမ္က သူခိုးလာဖို႔ ဖိတ္ေခၚတာနဲ႔ အတူတူပဲ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဘယ္သြားသြား၊ ဘာလုပ္လုပ္ အားလံုးကုိ Facebook ေပၚမွာ တင္ေနရင္ေတာ့ အေကာင့္တင္မကပဲ မိမိနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ လံုျခံဳေရးပါ ထိခိုက္လာႏိုင္ ပါတယ္။ ဓားျပတိုက္ဖို႔အတြက္ Facebook မွာ Status တင္ လူစုတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ လည္း ေထာင္ က် သြားတဲ့ ေပါက္ေပါက္ရွာရွာ ျဖစ္ရပ္ မ်ိဳးေတာင္ တကယ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

၉။ သတိထားဖြယ္ ကြန္းမင့္

ကြန္းမင့္ Box ထဲမွာ Xxxxxxxxxx, baaaa, haaaaaa, အစရွိသျဖင့္ ဘယ္မွာမွ ရွာလို႔မရတဲ့ စာေတြ၊ အကၡရာ အၾကီးနဲ႔ ေရးတဲ့စာေတြ (WOW, AMAZING, WHO IS HE?) အစရွိသျဖင့္တို ႔ကို ေရွာင္ ၾကဥ္ေရး သား ရပါတယ္။ Facebook ကအဲဒီလိုစာမ်ားနဲ႔ ကြန္းမင့္ေပးရင္ သူ႔အလို အေလ်ာက္ လိုက္ျဖတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေပးပါမ်ားရင္ေတာ့ Facebook က သတိေပးစာ ေရာက္လာတတ္ျပီး ကံမေကာင္းရင္ အေကာ င့္ ေလာ့ က် သြားႏိုင္ပါတယ္။

၁၀။ ေရာက္ေလရာ မစစ္ပဲ အေကာင့္ဖြင့္ျခင္း

ဆုိင္တစ္ဆိုင္ျပီးတစ္ဆိုင္၊ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးျပီးမသံုး ဘာမွ မစစ္ေဆးပဲ မိမိ Facebook ကို Log in ဝင္ တာမ်ိဳးေတြက အလုပ္မ်ားၾကပါတယ္။ Log in မဝင္ခင္ ဝင္မယ့္ Facebook ရဲ ႔ Welcome page, Address bar ကုိ ေသခ်ာစစ္ေဆးျပီး ေသခ်ာျပီဆုိမွ Log in လုပ္သင့္ပါတယ္။ အခ်ိဳ ႔ေနရာက် Facebook ပံုစံ ဖန္ တီးျပီး address အတုနဲ႔ ခပ္ေယာင္ေယာင္ လုပ္ထးတာမ်ိဳးတို႔ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆုိင္မွာ စက္တစ္လံုး စ ဖြင့္ျပီ ဆုိရင္ သူအလိုအေလ်ာက္ ဖြင့္ေပးထားတဲ့ Page ကေန ဝင္တာထက္ ကိုယ္တိုင္ Address bar ကေန လိပ္စာ ရိုက္ျပီး ဝင္သင့္ပါတယ္။

အထက္ပါ ၁၀ ခ်က္ကို သိရွိနားလည္ က်င္သံုးတတ္မယ္ဆုိရင္ မိမိအေကာင့္ကို လံုျခံဳစိတ္ခ်စြာ အ သံုးျပဳႏိုင္ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

--
ေအာင္ခမ္း (TSJ team)