“““ ျပဳျပင္ရေတာ့မည့္ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ စာနယ္ဇင္းေလာက ( ၁ ) ”””

ေနာက္ခံသမိုင္း  

News of the World သတင္းစာသည္ မီဒီယာလုပ္ငန္းရွင္ ရူးပတ္မါးေဒါ့၏ ကုမၸဏီျဖစ္သည့္ News International က ပိုင္ဆုိင္ေသာ သတင္းစာျဖစ္သည္။ ထိုသတင္းစာသည့္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူမ်ား၏ အ ရႈတ္ေတာ္ပံုမ်ား၊ အျခားသတင္း စာမ်ားမရရိွသည့္ သတင္းထူး၊ သတင္းဦးမ်ားကို ေဖာ္ျပေလ့ရိွသည့္ တက္ ဘလြိဳက္သတင္းစာျဖစ္ေသာ္လည္း ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ တြင္ ေစာင္ေရႏွစ္သန္းရွစ္ သိန္းေက်ာ္ အထိ ေရာင္းခ်ခဲ့ ရကာ ေရာင္းအေကာင္းဆံုးသတင္းစာမ်ားထဲတြင္ အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ News of the World က ၿဗိတိန္ေတာ္၀င္မိသားစုမ်ား၏ဖုန္းမ်ားကို ၾကားျဖတ္နားေထာင္ခဲ့ သည့္ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး အယ္ဒီတာတစ္ဦးႏွင့္ သတင္းေထာက္တစ္ဦးမွာ ဥပေဒအရအေရးယူအျပစ္ေပးျခင္းခံခဲ့ရသည္။

News of the World သတင္းစာႏွင့္ မိခင္ကုမၸဏီျဖစ္သည့္ News International တို႕က ထိုျဖစ္စဥ္သည့္ က်င့္၀တ္ ခ်ိဳးေဖာက္ေသာ သတင္းေထာက္အခ်ိဳ႕၏လုပ္ရပ္သာျဖစ္ျပီး သတင္းစာ၏မူဝါဒမဟုတ္ေၾကာ င္း ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။ စေကာ့ တလန္ယဒ္ႏွင့္ လန္ဒန္ရဲတပ္ဖြဲ႕ကလည္း ထိုရွင္းလင္းခ်က္ကိုလက္ခံျပီး ဆ က္လက္စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းမရိွခဲ့ သလို အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ ပါလီမန္ကလည္း သီးျခားစစ္ေဆးၾကား နာမႈမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းမရိွခဲ့ေပ။သို႕ေသာ္ ၂၀၁၁ ဇူလိုင္လတြင္ News of the World က ငွားရမ္းအသံုးျပဳ ခဲ့ သည့္ အလြတ္စံုေထာက္တစ္ဦးက News of the World အေနျဖင့္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ခန္႕ေလာက္ကပင္စ တ င္ျပီး ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူမ်ား၏ ဖုန္းမ်ားသာမက အသတ္ခံရေသာ၊ ေပ်ာက္ဆံုးေနေသာ အမ်ိဳးသမီးငယ္ မ်ား ၏ မိသားစုမ်ား၊ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္တြင္က်ဆံုးသြားေသာ ၿဗိတိသွ်စစ္သည္မ်ား၏ မိသားစုမ်ား ၏ ဖု န္း မ်ားကို ပါ ၾကားျဖတ္နားေထာင္ျပီး သတင္းထူးရရိွေအာင္ၾကိဳးစားခဲ့ေၾကာင့္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာ ဆိုခဲ့သည္ ။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ မူ News of the World အယ္ဒီတာမ်ားကိုယ္တုိင္က ဖုန္းမ်ားၾကားျဖတ္နားေထာင္ျခင္း၊ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္အတြင္းသို႕ တရား မ၀င္ေဖာက္ထြင္း၀င္ေရာက္ကာ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ အခ်က္အလက္ မ်ားခိုးယူျခင္းတို႕ကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္း မ်ားဆက္တုိက္ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ News of the World ၏ ပိုင္ရွင္ျဖစ္သည့္ မားေဒါ့၏ News International ကုမၸဏီႏွင့္ ၿဗိိတိန္ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕အၾကီးအကဲမ်ားၾကား အလုပ္သေဘာထက္ပိုမိုသည့္ ဆက္ဆံေရး မ်ားရိွခဲ့ေၾကာင္း စြတ္စြဲခ်က္မ်ား လည္းေပၚထြက္လာခဲ့သည္။

ထိုအျဖစ္အပ်က္မ်ားေၾကာင့္ News International ႏွင့္ News of the World တို႕၏ လုပ္ရပ္မ်ားအေပၚ ရာ ဇ၀တ္ေၾကာင္း အရ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ၃၁ ရက္ေန႕အထိ ဖုန္း ၾကားျဖတ္နားေထာင္မႈအတြက္ လူ ၁၇ ဦး၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကို ေႏွာက္ယွက္မႈျဖင့္ ၇ ဦး၊ ျပည္သူ႕၀န္ထမ္း မ်ားကို သတင္းရရိွေရးအတြက္လာဘ္ေပးမႈျဖင့္ သတင္းစာဆရာ ၂၅ ဦးအပါအ၀င္ ၅၂ ဦး၊ ကြန္ပ်ဴတာကြန္ ယက္အတြင္းသို႕ ေဖာက္ထြင္း၀င္ေရာက္ျပီး သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ားခိုးယူမႈျဖင့္ ၁၇ တို႕ကို ဖမ္းဆီးစ စ္ေဆးအေရးယူလွ်က္ရိွေပသည္။ ထို႕ျပင္ စေကာ့ တလန္ယဒ္ႏွင့္ လန္ဒန္ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ တာ၀န္ရိွသူအခ်ိဳ႕ႏႈ တ္ ထြက္ခဲ့ရသလို ၁၈၄၃ ခုႏွစ္မွစျပီး  ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ News of the World သတ င္းစာလည္း နံမည္ပ်က္­ႏွင့္ ထုတ္ေ၀မႈရပ္ဆုိင္သြားခဲ့ရသည္။

Lord Justic Leveson စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္

News of the World သတင္းစာ၏ ဖုန္းၾကားျဖတ္နားေထာင္မႈအရႈတ္ေတာ္ပံုမွေပၚထြက္လာေသာ သတင္း အခ်က္ အလက္မ်ားအရ စာနယ္ဇင္းက်င့္၀တ္ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ စာနယ္မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ား၊ ျပည္ သူ႕၀န္ထမ္းမ်ားအၾကား ပံုမွန္ထက္ပိုေသာဆက္ဆံေရးမ်ားသည္ News of the World  တြင္သာမက အျခားသတင္းစာအုပ္စုမ်ားတြင္ပါျဖစ္ေပၚ ေန ေၾကာင္း ထင္ရွားလာခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ကင္မ ရြန္က တရားရံုးခ်ဳပ္တရားသူၾကီး Leveson ဦးေဆာင္ ေသာ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ လ တြင္ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။

အစိုးရအဖြဲ႕၏ တာ၀န္ေပးခ်က္အရ Leveson စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ သည္ သတင္းစာမ်ား၏ လုပ္ ငန္း ဆုိင္ရာ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေန၊ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္မႈ၊ က်င့္၀တ္မ်ားတို႕ႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္ ေ အာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ ျပီး အၾကံျပဳခ်က္မ်ားနွင့္တကြတင္ျပရမည္ျဖစ္သည္-

(က)      သတင္းစာမ်ားႏွင့္ျပည္သူမ်ားအၾကားဆက္ဆံေရးႏွင့္ တရားမ၀င္ဖုန္းၾကားျဖတ္ နားေထာင္မႈ အ ပါအ၀င္ အျခား က်ဴးလြန္ႏုိင္ဖြယ္ရာရိွသည့္ တရားမ၀င္လုပ္ရပ္ မ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည့္ က်င့္၀တ္ဆုိ္င္ ရာ အေၾကာင္း အရင္းမ်ာ ကိုေဖာ္ထုတ္ရန္။

( ခ)       သတင္းစာမ်ားႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ၾကားဆက္ဆံေရးအေျခအေနႏွင့္ ျပည္သူ႕အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္ေစ မႈ ရိွမရိွ ေဖာ္ထုတ္ရန္။

( ဂ)       သတင္းစာမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားအၾကားဆက္ဆံမႈကို သံုးသပ္ရန္။

(ဃ)      သတင္းစာမ်ား၏ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းျမွင့္တင္ေပးႏုိင္မည့္ ထိေရာ က္ေသာ မူဝါဒ ႏွင့္ က်င့္၀တ္ဆိုင္ရာလုပ္နည္းစနစ္မ်ားကို အၾကံျပဳတင္ျပရန္

စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္၏သေဘာထား

ျပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းက ဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္တြင္ ၿဗိတိသွ် ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ကင္မရြန္းက Leveson စံုစမ္းစစ္ေဆးေ ရး ေကာ္မရွင္၏ တင္ျပခ်က္မ်ားကိုေဆြးေႏြးရာတြင္ ေကာ္မရွင္မွ တင္ျပသည့္ အဆိုျပဳခ်က္တစ္ ရပ္ျဖစ္ေ သာ သတင္းမီဒီယာ မ်ားကို ဥပေဒျဖင့္ထိန္းခ်ဳပ္မည့္အစီအစဥ္ကို ကန္႕ကြက္သည္ဆိုသည့္ သေဘာသ က္ေ ရာက္ေသာ သတင္းတစ္ခုေဖာ္ျပထားသည္ ကိုေတြ႕ရသည္။ တကယ္ေတာ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကင္မရြန္းက သတင္းစာမ်ားအေနျဖင့္ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က မိမိဘာသာ ထိန္းေက်ာင္းသည့္ လုပ္နည္းစနစ္မ်ားပိုမိုခုိင္ မာေစရန္ အၾကံျပဳထားသည့္အခ်က္မ်ားကို အျမန္ဆံုးအေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္လုိေၾကာင္း၊ ထိုသို႕မလုပ္ေ ဆာင္ပါက ပါလီမန္ႏွင့္ အစိုးရက လိုအပ္သည့္ဥပေဒမ်ားျပ႒ာန္းရသည့္အေျခအေန သို႕ ေရာက္သြားႏုိ္ င္ေ ၾကာင္း၊ ၎အေနျဖင့္ ထိုကဲ့သို႕လုပ္ေဆာင္ရမည့္အေျခအေနကို ေရွာင္ရွားလိုေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း သာျဖစ္သည္။

စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဥကၠဌျဖစ္သူ တရားသူၾကီး Leveson ကိုယ္တိုင္ကလည္း ၎၏ အစီရင္ခံစာနိဒါန္း တြင္ ေကာ္မရွင္၏ တာ၀န္သည္ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို တားဆီးပိတ္ပင္ရန္မဟုတ္ဘဲ သတင္းစာ ဆ ရာမ်ားကိုယ္တုိင္က မိမိတို႕ သတ္မွတ္ထားသည့္ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားကို လိုက္နာေစရန္။ သတင္းလြတ္လပ္ ခြ င့္ေၾကာင့္ ျပည္သူ႕အက်ိဳးစီးပြားကုိ မထိခိုက္ ေစရန္ ၊ မရည္ရြယ္ဘဲႏွင့္ ထိခုိက္မႈမ်ားျဖစ္လာပါက နစ္နာမႈ မ်ား ကို ကုစားႏုိင္သည့္စနစ္တစ္ခုကိုတည္ေဆာက္ရန္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ ေကာ္မရွင္ အေနျဖင့္ သက္ေသ ၃၃၇ ဦးကို လူကိုယ္တုိင္စစ္ေဆးခဲ့သကဲ့သို႕ က်န္ သက္ေသ သံုးရာေက်ာ္၏ စာျဖင့္ေ ရး သားထြက္ဆိုခ်က္မ်ားကို ရယူခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုအထဲတြင္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္က မွ် အစိုးရ သို႕မဟု တ္ ပါလီမန္က ၀င္ေရာက္ထိန္းေက်ာင္းရာေရာက္မည့္ စာနယ္ဇင္းဥပေဒတစ္ခုလုိ အပ္သည္ဟု ေျပာ ဆို ျခ င္း မရိွေၾကာင္း အေလးအနက္ေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ တရားသူၾကီး Leveson က လြတ္လပ္ စြာေျပာဆိုခြင့္ ဆိုသည့္အခြင့္အေရးႏွင့္အတူ ျပည္သူ႕အက်ိဳးစီးပြား( Public Interest ) ကိုေရွ႕ရႈသည့္  အ မွန္ တရားကို အေလးထားမႈ ( Respect the Turth ) ၊ ဥပေဒကို လိုက္နာမႈ ( To Obey the Law ) ၊ ပုဂၢ လိကလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ အခြင့္အေရးကို ေလးစား မႈ ( To Uphold the Rights and Liberties of Individuals) ကို လိုက္နာရန္လုိေၾကာင္းေဖာ္ျပထားသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရ သည္။

ေကာ္မရွင္၏ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား

ေကာ္မရွင္၏ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားအနက္ အေရးအၾကီးဆံုးအၾကံျပဳခ်က္မွာ စာနယ္ဇင္းတုိင္ၾကားမႈေျဖ ရွင္းေ ရးေ ကာ္မရွင္ (Press Complaints Commission, PCC) ႏွင့္ပတ္သက္သည္။ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံတြင္ စာနယ္ဇ င္းေကာင္စီဟု မရိွဘဲ စာနယ္ဇင္း တုိင္ၾကားမႈေျဖရွင္းေရးေကာ္မရွင္က က်င့္၀တ္ဆုိင္ရာကိစၥမ်ားကို တာ၀န္ ယူေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ သို႕ေသာ္မားေဒါ့ အရႈတ္ေတာ္ပံုေပၚထြက္လာသည့္အခါ ကြန္ဆာေဗးတ စ္ပါတီ၊ေလဘာပါတီႏွင့္ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကရက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက စာနယ္ဇင္း တုိင္ၾကားမႈေျဖရွင္းေရးေ ကာ္မရွင္၏ ထိေရာက္မႈမ်ားအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္လာခဲ့သည္။ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ကလည္း PCC ၏ အဓိ ကျပႆနာမွာ လြတ္လပ္မႈမရိွျခင္းႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအရအားနည္းခ်က္မ်ားရိွေနျခင္းျဖစ္ သည္ဟု ေထာ က္ျပ ခဲ့ သည္။ PCC အေနျဖင့္ တုိင္ၾကားခ်က္မ်ားကိုသာ ေျဖရွင္းရန္တာ၀န္ရိွျပီး စာနယ္ဇင္းက်င့္၀တ္မ်ားႏွင့္ ပတ္ သက္ လွ်င္ သီးျခားအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည့္ The Editors’ Code Committee ကေဆာင္ရြက္ကာ ထိုေကာ္ မတီကို သတင္းစာ အယ္ဒီတာမ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႕ျပင္ PCC ဥကၠဌအပါအ၀င္ အဖြဲ႕ ၀င္မ်ားခန္႕ထားမႈႏွင့္ ေကာ္မရွင္ တြက္လိုအပ္ေသာ ဘ႑ာေငြမ်ားကုိ Press Standards Board of Finance ( PressBOF ) ကတာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ျပီး ထိုအဖြဲ႕ကို မီဒီယာလုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ားျဖင့္ သာဖြဲ႕စ ည္း ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္လြတ္လပ္ေသာေကာ္မရွင္တစ္ခု အျဖစ္ရပ္တည္ႏုိင္မႈ မရိွသည္ကိုေ တြ႕ရသည္။

အလားတူပင္ PCC စနစ္အတြင္းသို႕ ၀င္ေရာက္မႈမွာ မိမိဆႏၵအေလွ်ာက္ျဖစ္သည့္အျပင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အင္အားၾကီး မီဒီယာအုပ္စုျဖစ္သည့္ Nothern and Shell အုပ္စုက PCC မွႏႈတ္ထြက္သြားျခင္းေၾကာင့္ PCC၏ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈမွာ ပိုမိုေလ်ာ့ပါးသြားခဲ့ရသည္။ ထိုကဲ့သို႕ေသာ အာနည္းခ်က္မ်ားရိွေန သည့္ အျပင္ တုိင္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး PCC အဖြဲ႕၀င္သတင္းစာမ်ားအေနျဖင့္ မလိုက္နာမေနရ မဟုတ္ ဘဲ ဆႏၵရိွမွသာ လိုက္နာႏုိင္သည့္အတြက္ ထိေရာက္မႈမရိွ သေလာက္ပင္ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ စံုစမ္းေရးေကာ္ မ ရွင္ က ထိုအခ်က္သည္ သတင္းစာမ်ား၏ က်င့္၀တ္အဆင့္အတန္းကို ထိန္းသိမ္းရာတြင္အဓိက အားနည္း ခ်က္အျဖစ္သံုးသပ္ခဲ့ျပီး ျပင္ဆင္သင့္သည့္အခ်က္အမ်ားအျပားကို အၾကံျပဳခဲ့သည္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္

ရဲထြဋ္
မွီျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။An Inquiry into the Culture, Practices and Ethnics of the Press by Leveson Inquiry
၂။ The Guardian , 4 Dec