“““ လည္ၾကစမ္းပါ ျပည္သူေတြရာ ”””

အရင္ဆံုး ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာ ျပည္မွာ လူေတြ ခ်မ္းသာသလား။ ဆင္းရဲသလား။ လက္ တစ္ဆုတ္စာ လူစုကလြဲရင္ တစ္ျပည္လံုးဘယ္ေလာက္ဆင္းရဲသလဲ ။

( ေမးစရာေတာင္မလိုတဲ့ေမးခြန္းပါ။)

လက္ပံေတာင္း ေတာင္ စီမံကိန္းဆိုတာ အရင္အစုိးရလက္ထက္က စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ပီးလုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္း တစ္ခုပါ။ တရုတ္ကုမၼဏီရယ္ ဦးပိုင္ရယ္ အစိုးရရယ္၊ သံုးဦးစပ္လုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ အခု လက္ရွိ လက္ ပံေတာင္းေတာင္မွာ ဒီလုပ္ငန္းေျကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ေနာက္စပ္တြဲအေျခအေနအရပ္ရပ္နဲ႔စပ္လ်ဥ္းလို႔ သူ သူကိုယ္ကိုယ္၊ သူေရာ ကိုယ္ေရာ ခင္ဗ်ားေရာ ကၽြန္ေတာ္ေရာအားလံုးစိတ္မေကာင္းျဖစ္ျကရပါတယ္။ လူ အုပ္ကို လူစုခြဲတဲ့ ရဲေတြရဲ႕ မကၽြမ္းက်င္မွဳေတြကေန သပိတ္အဖြဲ႔လဲ အထိခိုက္ အနာတရေတြျဖစ္ခဲ့ သလိုအ စိုးရသည္လဲ ရွံဳ႕ခ်မွဳေတြ၊ ကန္႔ကြက္မွဳေတြ၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးအျပဳခံေနရတယ္၊ တစ္ကယ္တမ္း အဲဒီစီမံကိန္း နယ္ေျမ က ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ထားတဲ့နယ္ေျမပါ။ ဒါကို သံဃာအပါး၁၄၀၊ ရြာနည္းေခ်ာက္စပ္က ေဒသခံ ၄၀၀ ေလာက္ အဲဒီစီမံကိန္းထဲမွာ ေနေနျကတယ္။

ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီလုိအျကပ္အတည္းေတြျဖစ္ေနတာ ၂၀၁၂ခုနွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလကတည္းကေန မျငိမ္ခဲ့တာ အခုထိပါပဲ။ ဇာတ္ရွိန္အျမင့္ဆံုးအေနအထားကိုလဲ ေရာက္ေနပါပီ။ အခုေနာက္ဆံဳး သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို နွဳတ္ထြက္ခိုင္းတဲ့အထိေတာင္ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အားလံုးကို စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။ ဘာကို စဥ္း စားရမွာလဲ။ ဟုတ္တာေပါ့။ စဥ္းစားဖို႔က အသိရွိရမယ္။ ဘာအသိလဲ။ လက္ပံေတာင္းေတာင္နဲ႔ပတ္သတ္လို႔ စာခ်ဳပ္မွာ ေဖာင္တိန္ေလးနဲ႔လက္မွတ္ထိုးလိုက္ကတည္းကစျပီး အခုလက္ရွိအခ်ိန္အထိ တစ္ေျကာင္းခ်င္း၊

 

တစ္ပါဒခ်င္း ေသခ်ာသိဖို႔ ဗဟုသုတအသိလိုတာေပါ့။ အခုျကည့္မိတာ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္ သတ္ လို႔ အနွဳတ္လကၡဏာေဆာင္တဲ့အျမင္ေတြ အခင္းက်င္းထားတာျမင္ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဒါကလဲ အ နွဳတ္လကၡာေဆာင္တာကို အျပစ္တစ္ခုရယ္လို႔ေတာ့

မျမင္မိပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အရင္စီမံကိန္းေတြလုပ္ခဲ့သမွ်ဟာလဲ ျပည္သူအတြက္ အျကြင္းဆို တာ . ...... bla bla bla ........။။။။  ကၽြန္ေတာ့္မိတ္ေဆြေတြထဲမွာကိုပဲ အခ်င္းခ်င္းအျမင္မတူတာေတြ အျငင္း ပြားေနျကတာေတြ ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့အခုဟာက ယခင္စစ္အစိုးရလက္ထပ္က သေဘာ တူ ပီးခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့စာခ်ဳပ္၊ အခုလုပ္ဆက္လက္လုပ္ကိုင္မွာကေတာ့ လက္ရွိဒီမိုကေရစီအစိုးရျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေ တာ့ အားလံုးလဲ ပြင့္လင္းျမင္သာမွု ဆိုတာကို ခဏခဏ ေျပာေျပာေနေတာ့ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သတ္ပီးသက္ ဆိုင္ရာက ထုတ္ျပန္ထားတဲ့အထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာမိသေလာက္ေလးကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္တင္ျပခ်င္တယ္။

အရင္ဆံုး ကၽြန္ေတာ္တို႔ စီမံကိန္းတစ္ခုလုပ္မယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ျပည္ သူရဲ႕အက်ိဳးအျမတ္ ဘယ္ေလာက္ရမလဲ၊ နိုင္ငံေတာ္အတြက္အက်ိဳးအျမတ္ဘယ္ေလာက္ရမလဲ ဆိုတာေတြကို အရင္ဆံုးျကည့္ မွာပါ။ ပီးမွ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုတာကိုဆက္ျကည့္ပီး( ရတဲ့အက်ိဳးအျမတ္နဲ႔)သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ပ်က္ဆီးသြားခဲ့ရင္ေတာင္ ဘယ္လိုျပန္လည္ထိန္းသိမ္းမလဲဆိုတာကို တြက္မွာပါ ( ကၽြန္ေတာ့္အေျကာင္း လဲတစ္ခ်ိဳ႔သိပီးသားပါ။ သစ္ပင္ေအာင္မွာ ေရႊတစ္ပိတ္သာရွိရင္ သစ္ပင္ကိုခုပ္ေရႊကိုထုတ္။ ပီးမွ သစ္ပင္ျပန္ စိုက္မယ္ ဆိုတဲ့လူစားမ်ိဳးပါ)။ အစတုန္းက ဒီစီမံကိန္းကို ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္က စခဲ့တာ မ ဟု တ္ ပါဘူး။ ၁၉၈၄ ခုနွစ္တုန္းက စံပယ္ေတာင္ရဲ့ေအာက္မွာမွ ေနာက္ထပ္ စံပယ္ေတာင္ ကြင္းစ ကြင္းပိ တ္ေ တာင္ ဆိုတဲ့ ေနရာေလးကလဲစံပယ္ေတာင္မွာ အကံ်ဳးဝင္ပါတယ္။ ဒါေလးကို ၁၉၈၄ ခုနွစ္တုန္းက ယူဂို ဆ လပ္က နည္းပညာနဲ့ စက္ပစၥည္းေတြ ဝယ္ပီးေတာ့လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘူး။  ၁၉၉၈ ခုနွစ္မွာ သတၱဳတြင္း ဝန္ျကီးဌာနနဲ႔ ကေနဒါနိုင္ငံက အိုင္ဗင္ဟိုးနဲ႔ စပ္ပီးေတာ့လုပ္တယ္။

အဲဒီတုန္းက  နိုင္ငံမွာ ေငြမရိွဘူး။ ေငြေျကး အရင္းအနီွးကို ျပည္ပက ေခ်းေငြယူပီးလုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေနတဲ့ အခိ်န္မွာပဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈဒဏ္ ကိုခံရတယ္။ ေနာက္ ကမၻာ့ေျကး နီ ေဈး နႈန္းေတြ က်ဆင္းျပီးေတာ့ နိုင္ငံအတြက္လဲ အကိ်ဳး အျမတ္ေတြရရိွတာေတြ နည္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေျကာ င့္မို႔ လို႔၂၀၁၁ ခုနွစ္မွာ ဦးပိုင္ လီမိတက္နဲ့ ျမန္မာ့ယန္စီ ေကာ့ပါးလီမိတက္ ကုမၼဏီကေနျပီးေတာ့မွ PSC ဆိုျပီးေတာ့ ခုနတုန္းက  Production Sharing Contract နဲ႔ လုပ္ခဲ့ျကတာျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ ေလ့လာမိသေလာက္ထဲက အခု သတၱဳတြင္းရဲ႔ ဒီဇိုင္းကေနစပီးေတာ့ တင္ျပပါမယ္။ ဓာတ္သတၱဳ တြင္းတစ္ခု လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အရမ္းကာေရာ လက္တန္းလည္း လုပ္လို့ မရပါဘူး။  ဒီလုပ္ငန္းမ်ိဳးဆိုတာ world class ။ ပီးေတာ့ international practiceနဲ႔လုပ္ရတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ိဳး။ တူးတယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာလဲ သတၱဳ သိုက္ ဘယ္ေနရာမွာ ရိွလဲ၊ နည္းပညာပိုင္းအရေကာ ဘယ္လိုထုတ္လုပ္နိုင္မလဲ။ စီးပြားေရး တြက္ေခ် ကို က္မႈေကာရိွလား။ ထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာေကာ ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရဲ႕လား။ ပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္မႈေရာ

ဘယ္ေလာက္ျဖစ္နိုင္မလဲ။ ဒီအခ်က္ေတြကို အေျခခံျပီးေတာ့ သတၱဳ တူးေဖၚမွဳ ထုတ္ယူမွု၊ သန္႔စင္မွဳ နည္းေတြကို ေရြးပီး ပဏာမျဖစ္နိုင္တဲ့အလားအလာကို ခ်ိန္ပီးေတာ့မွ သတၱဳတြင္းရဲဒီဇိုင္းက အစ ေရြး ခ် ယ္တားတာျဖစ္ပါတယ္။ ထုတ္လုပ္ တဲ့ေနရာမွာ သတၱဳသိုက္ရွိတဲ့ေနရာမွာ  ေျမသားေတြကို အရင္ ဆံုး တူး ရတယ္။ ပီးရင္  အဲဒီေျမသားေတြကို transportator ေတြနဲ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ေနရာမွာ အနံ ၈၀ မီတာ အ က်ယ္ရိွတဲ့ေျမေပၚမွာ  ေလးမီတာေလာက္စီကို ေျမသားေတြ သတၱဳရိုင္း ေတြကို ေလးမီတာေလာက္ လႊာျပီးေ တာ့ ခင္းရပါတယ္။ အဲဒီလိုခင္းပီးရင္ အက္ဆစ္နဲ့အေပၚကေနျဖန္းပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖန္း လိုက္ တဲ႕ အ ခါမွာ သူက နွစ္လံုးေပါက္ (တစ္နွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ျကာေအာင္) ျဖစ္ ပါတယ္။  ျကာျပီးေတာ့  ျဖန္းလာတဲ့ ဟာေတြကို ေအာက္မွာရိွတဲ့ကန္ကေနျပီးေတာ့မွေကာ့ပါးဆာလ္ဖိတ္အရည္ေတြ ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ ဒီ ေကာ့ပါး ဆာလ္ဖိတ္အရည္ေတြကို အီလက္ထရိုနိုက္ ဝင္းနီးဆိုလုပ္လိုက္တဲ့အခါ က်ေတာ့  ေျကးနီျပားေ တြက ကပ္သြားတယ္။  (၇) ရက္ေလာကေနေတာ့မွ ဒီေျကးနီျပားေတြကို

ခြာခ်လိုက္တဲ့အခါမွာ  ၉၉.၉၉ သန္႔စင္တဲ့ေျကးနီ ေတြရပါတယ္။ ဟိုအရင္ ၁၉၈၄ ခုနွစ္တုန္းက ထုတ္ခဲ့တဲ့ အ ခိ်န္မွာ ေျကးနီရဲ့ သန့္စင္မႈဟာ ၉၉.၉၉ အထိ နည္းပညာမရဘူး။ ၅၀ရာခိုင္နႈန္း ေလာက္ပဲရ တယ္။ အဲ ဒီေတာ့ ဒီ ၅၀ ရာခိုင္နႈန္း ရတဲ့ဟာေတြဟာ အဲဒီမွာ tailing ၊စြန့္ပစ္လိုက္တဲ့ ဟာေတြက အျပင္ဖက္ေတြ ကို ေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ ဘာပဲေျပာေျပာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈဆိုတာေတြက ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ အခုလက္ရိွ ဒီေန႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္မွ  ထုတ္တဲ့ နည္းစဉ္က်ေတာ့ ၉၉.၉၉ ရေအာင္ ေျကးကို

ယူထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္  zero level အထိ သဘာ၀ပတ္၀န္က်င္ထိခိုက္မွဳ က်ဆင္းသြားရမယ္ဆိုတဲ့ စ နစ္နဲ့ ေဆာင္ရြက္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကြ်န္ေတာ္တို့ တင္ျပခဲ့တဲ့အထဲမွာ ဆာလဖိတ္ အ ရည္ေတြကို ေျကးနီျဖစ္ေအာင္လုပ္တဲ့နည္း တင္ျပခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဆာလဖိတ္အရည္ေတြ အျပင္ ကို ထြက္သြားလို့ရိွရင္ စီးပြားေရးအရ သူတို႔ဆံုးရံႈးပါတယ္။ ဘာေျကာင့္ဆိုေတာ့ ဒီဆာလဖိတ္အရည္ေတြကို ရမွ ေျကးနီက ရမွာကိုး။ဒီဆာလဖိတ္အရည္ေတြ အျပင္ကို ထြက္ေလ အက်ိဳးအျမတ္ဆံုး ရံႈး မ်ားေလျဖစ္ တဲ့အတြက္လုပ္တဲ့စီမံကိန္းအေနအထားကိုက ဆာလဖိတ္အရည္ကို အျပင္မထြက္ေအာင္ အဓိက အ ခ်က္တစ္ခုေနနဲ႔ ကာကြယ္ထားပါျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို အျပင္ကိုမထြက္ေအာင္ ကာကြယ္တာ နဲ့အမွ် ေဒသရဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈအေနအထား ကိုလဲကာကြယ္ထားပီးသားျဖစ္တယ္ လို႔ေျပာ ခ်င္ပါတယ္။

္စီမံကိန္းျကီးပီးသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီေနရာေဒသကို သူ႔ရဲ႔ပံုမွန္ Procedure အတိုင္း ျပန္ပီးေတာ့ စိမ္း လန္း စိုေျပေ အာင္လုပ္ေပးဖို႔ကေတာ့ စီမံကိန္းလုပ္သူေတြရဲ႕တာ၀န္ပဲ။ အဲေတာ့ အဲဒီအတြက္လဲ တစ္နွစ္ ကိုေဒၚ လာတစ္သန္းနဲ႔ ေငြစာရင္းေခါင္းစဥ္တစ္ခု သီးသန္႔ထားပီးဖြင့္ထားတယ္ လို႔ဦးေ၀လြင္ရွင္းျပသြား တဲ့အထဲမွာ ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ စံပယ္ေတာင္မွာထုတ္ေနတာဆိုရင္ ေနာက္နွစ္နွစ္ဆိုပီးေတာ့မွာ။  အဲဒီေ တာ့ ္ေတာင္ ပတ္၀န္းက်င္နဂိုအတိုင္း ျပန္ျဖစ္ဖို႔ကို    ေျမေတြျပန္ဖို့ရမယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေျမေတြ ျပန္ေဖၚေပး ရမယ္၊ ပီးရင္ ပတ္၀န္းက်င္စိမ္းလန္းစိုေျပေအာင္ ျပန္လုပ္ေပးရမယ္။   သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ကိစၥေတြလုပ္ မယ္။ ျပီးရင္ စိုက္ပိ်ဳးေျမေတြ ျပန္ျပီးေဖာ္ေပးရမယ္။ စံပါယ္ေတာင္ကိုေတာင္မွ သူတို႔ တြက္အနွဳန္းအ ရဆို ရင္ ေဒၚလာ ၁၈.၂ သန္း သံုးစြဲပီးေတာ့ျပဳျပင္မွဳေတြလုပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ စီမံကိန္းျပီးတာနဲ့ဆက္ျပီး  စိမ္း လန္း စိုေျပေရးေတြ တာဝန္ယူျပီး ေဆာင္ရြက္သြားရမယ္လို႔ ကတိျပဳထားပီးသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ကတိ အတိုင္း ျဖစ္မလာရင္ေတာ့ ကတိေပးထားတဲ့လူေတြရဲ႕ တာ၀န္ပဲေပါ့။ (ဒီတစ္ခ်က္ေစာင့္ျကည့္ရမွာေပ့ါ)

စီမံကိန္းျကီးျပဳလုပ္ဖို႔ကို ဖယ္ေပးလိုက္ရတဲ့ေျမေတြအတြက္ ေျမဧက  ၆၇၈၁ ဧက ကို ေလ်ာ္ေပးခဲ့တယ္။  ဒါ့အျပင္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသျကီးအစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ ညွိပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္ ေျမရိုင္းဧက ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကိုထ ပ္ေ ဖာ္ ထုတ္ျပီးေတာ့ေပးသြားအံုးမယ္လို႔လဲ သိရပါတယ္။

ေနာက္ပီးေငြေျကးနဲ႔ေလ်ာ္တဲ့အပိုင္း၊။ ေျမယာဥပေဒအရ ဆိုရင္ တစ္ဧက ကို ၂၅ ျပား၊ အဲဒီ ၂၅ ျပားကို အဆနွစ္ဆယ္ေပါင္းမွ ၅က်ပ္ပဲ ေလ်ာ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္( သိပ္ေလးစားဖို႔ေကာင္းတဲ့ေျမယာဥပေဒပါ)။ တစ္ကယ္ေလ်ာ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္က ၂၀၁၀ တုန္းက။ အဲဒီတုန္းကေဒသေပါက္ေစ်း က ေျမအမ်ိဳးအစားအေပၚမူ တည္ပီးေတာ့ တစ္ဧက ကို နွစ္သိန္းကေန ေလးသိန္းအထိရွိတယ္။ ေပါက္ေစ်းအတိုင္းေလ်ာ္ခဲ့ျကတာပါ။ ဒါကိုမွ ဒီေျမေပၚမွာ နွမ္း၊ ပဲစင္းငံု၊ ေနျကာ၊ စိုက္ထားတယ္ဆိုရင္ အဲဒီစိုက္ထားတဲ့ သီးနွံရဲ႕လက္ရွိ ကာလေ ပါက္ေစ်း၊ အဲဒါကိုစိုက္တုန္းက ထြန္းယက္ခ၊ လူငွားခ၊ စိုက္ပ်ိဳးခ၊ လုပ္အားခ၊ အကုန္လံုးပါတစ္ဧက ပ်မ္းမွ် တန္ဖိုးတြက္ပီးေတာ့ထည့္ေလ်ာ္ခဲ့တယ္။ တစ္ကယ္လို႔ ထန္းပင္တို႔ သရက္ပင္တို႔ သနပ္ခါးပင္တို႔လို အပင္ေ တြေပါက္ေနတာရွိခဲ့ရင္ အဲဒါေတြအတြက္ပါ တန္ဖိုးတြက္ပီးေလ်ာ္ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ တစ္ဧကကိုေလ်ာ္ တဲ့နွုန္းက ငါးသိန္းနွစ္ေသာင္းငါးေတာင္ကေန ငါးသိန္းငါးေသာင္းအထိရွိသြားတယ္။ အဲဒါ ၂၀၁၀ တုန္း က ေပါက္ေစ်းနဲ႔ ေလ်ာ္ခဲ့တာေနာ္။ ဒါကိုမွအခုလက္ရွိအေနအထားမွာ အဲဒီတုန္းကေပးခဲ့တဲ့နွု န္း ထားနဲ႔ မေက် နပ္လို႔တို႔ နဲလို႔တို႔ ေျပာလာတာေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာလဲ ထပ္ပီးေတာ့ ေလ်ာ္ေျကးေပး တာေတြလဲရွိပါတယ္။ ဒါ ေဒသခံေတြမနစ္နာေအာင္ေလ်ာ္ေျကးေပးခဲ့တဲ့အပိုင္းကိုေျပာျပတာပါ။ ေနာက္ပီး အဲဒီနားမွာရွိတဲ့ ရြာေလးရြာကေနပီးေတာ့

အလုပ္သမားေပါင္းငါးရာေလာက္ကို စီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ လက္ေတြ႔သင္တန္းေတြေပးပီးေတာ့ အလုပ္ ခန္႔ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ေဒသခံေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလန္းေတြအသင့္ ဖန္တီးပီး ထားျဖစ္တယ္။(လည္ျကစမ္းပါ ျပည္သူတို႔ရာ)

အသစ္တည္ေပးထားတဲ့ရြာေတြမွာလဲ အိမ္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာေလး ေအ၊ ဘီ၊ စီ၊ ဒီ အမ်ိဳးအစား ခြဲ ပီးေဆာက္ေပးထားတာကိုေတြ႔ရတယ္၊ A Type က၁၃၄ သိန္း၊ B Type ကို ၇၂သိန္း၊ C Type ကို ၅၂သိန္း၊ D Type (ထန္းလက္မိုးအိမ္) ကို ၃၈ သိန္းစီအကုန္က်ခံပီးေတာ့ ေဆာက္ေပးထားတာပါ။ အဲဒီအျပင္ အိမ္ေရြ ႕ေျပာင္းတဲ့အခါမွာ ကုန္က်မဲ့ ကုန္က်စာရိတ္ေတြကိုလဲ ထပ္ေပးပါေသးတယ္။ ပစၥည္းေတြ သယ္ တာေတြပို႔တာေတြလုပ္တဲ့အခါမွာလဲ ကူညီေပးပါတယ္။ ဒါကိုမွ တစ္ခ်ိဳ႕က အသစ္ေဆာက္ေ ပးထားတဲ့ အိမ္ေတြမွာ ျကမ္းေပါက္တာတို႔ ဘာတို႔ အဆင္မေျပျဖစ္တယ္ဆိုရင္ အဲလိုအဆင္မေျပျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ မူတည္ ပီးေတာ့ ေအအမ်ိဳးအစားကို ျပဳျပင္စရိတ္ ဆယ္သိန္း၊ ဘီအမ်ိဳးအစားကို ျပဳျပင္စရိတ္ ရွစ္သိန္း၊ စီ ကို ေျခာက္သိန္း၊ ဒီကို ေလးသိန္းထပ္ပီးေတာ့ေပးပါေသးတယ္။  အဲဒါအျပင္ စာသင္ေက်ာင္းတို႔ ဆက္ သြယ္ေရး ရံုးတို႔ မီးသတ္စခန္းတို႔၊ စာျကည့္တုိက္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရံုး၊ ေနာက္ လွ်ပ္စစ္မီးကအစ သူတို႔ေန ရွင္နယ္ဂရစ္ထဲကေနပီးတာ့ ရြာေတြကိုဆြဲေပးထားပါေသးတယ္။ မီတာဆိုရင္ အိမ္သံုးမီတာတစ္လံုးကို ရွစ္ေ သာင္းခြဲေလာက္က်ပါတယ္။ အဲဒါကို အခမဲ့ တပ္ေပးထားတာပါ။  သိန္း ၁၅၀၀ ေလာက္အကုန္ အက် ခံပီးေဒသမွာ အလွဴလုပ္ေပးတာမ်ိဳး၊ လမ္းေတြေဖာက္ေပးတာတို႔ တံတားေတြေဆာက္ေပး တာတို႔ ေနာက္ အဲဒီနားက

မိုးျကိုးျပင္ ရြာဆည္ျကီးမွာ spill way ေဆာက္ေပးတာ တို႔ ေဆးခန္းေဆာက္တာ တို႔ ေရတြင္းတူးေပး တာ တို႔ ေနာက္ပီး အေရးျကီးဆံုး ေသာက္သံုးေရ၊ အဲဒီေသာက္သံုးေရကိုလဲ စီမံကိန္းကေန ပီးေတာ့ ေရ သန္႔ စက္ေတြတပ္ထားေပးတယ္။ ေျပာရရင္ ေရသန္႔စက္မတပ္ပဲနဲ႔ကိုေရရဲ႕ PH Level က ေသာက္သံုးနိုင္ တဲ့အ ဆင့္မွာရွိပါတယ္။ ညစ္ညမ္းမွဳမရွိပါဘူး။ ေသာက္သံုးေရကေနစေျပာရရင္ အဓိက ေဘးထြက္ပစၥည္း အဓိ ကစြန္႔ပစ္တဲ့ေနရာမွာကိုက PH 6 to 9 အထိရွိေအာင္လုပ္ထားတာ ပါ။ ေနာက္ပီးစီမံကိန္း ဧရိယာအတြ င္း မွာလဲ ကၽြန္းစမ္းသပ္ပီးေတာ့စိုက္ပ်ိဳးထားတာေတြရွိပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ဆာေဗးဆင္းတဲ့ အဖြဲ႔ေ တြ လာပီးေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ သင္တန္းပို႔ခ်မွဳေတြလဲ ျပဳလုပ္ပီးခဲ့ပါပီ။ ဒါ က ျပည္ တြင္းျပည္ပက စစ္ေဆးမွဳေတြ အထပ္ထပ္ လုပ္ထားေပးပီးသားပါ။ ဒါေပမဲ့ လဲေရသန္႔စက္ေတြ အပိုေစာင္း တပ္ေပးထားပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ ရြာသစ္ေရြ႕ေျပာင္းတဲ့ အပိုင္းကိုေျပာျပတာပါ။ အဆင္မေျပစရာ တစ္ ခုမွမေတြ႔ပါဘူး။ တစ္ကယ္လို႔ အဆင္မေျပမွဳတစ္စံုတစ္ရာရွိခဲ့ ရင္လဲေတာင္းရင္ေတာင္း သေလာက္ရမဲ့ သေ ဘာမွာေတာင္ရွိပါတယ္ ။ ကိုယ့္ျပည္သားေတြကို လည္ေစခ်င္တယ္၊ ပါးနပ္ေစခ်င္တယ္။ အျမတ္ယူ တ တ္ေစခ်င္တယ္။ (လည္ျကစမ္းပါ ျပည္သူတို႔ရာ)

ကြ်န္ေတာ္ဆက္ျပီးေတာ့ EIA environmental Impact assessment နဲ့ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥကိုေျပာပါ့မယ္။ အဲေတာ့ ဒီစီမံကိန္းက နိုင္ငံတစ္ကာအသိအမွတ္ျပဳ ISO ၁၄၀၀၁ရရွိထားပီးသားျဖစ္ပါတယ္။  ISO ၁၄၀၀၁ ဆိုတာဟာ သဘာဝပတ္ဝန္း က်င္ထိန္းသိမ္းမႈ

စီမံခန့္ခဲြျခင္းဆိုင္ရာ ရရိွတဲ့လက္မွတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ထုတ္လုပ္မႈအရည္အေသြး Production နဲ့ပတ္ သက္ တဲ့ အရည္အေသြး စီမံ ခန့္ခဲြမႈဆိုင္ရာ ရရိွထားတဲ့ လက္မွတ္လဲ ရထားပီးသားပါ။ ေနာက္ လုပ္ငန္းခြ င္ေ ဘး အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးနဲ့က်န္းမာေရးလံုျခံုမႈနဲ့ပတ္သက္လို့ စီမံခန့္ခဲြမႈနဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့လဲ နိုင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ ရရွိပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္တစ္ခုေျပာမယ္ေနာ္။ ဒီလို အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ေတြက လုပ္ယူလို႔မရဘူး။။ စင္ကာပူနိုင္ငံက SGSဆိုတဲ့ကမၻာ့ အသိ အ မွတ္ျပဳ တဲ့ ကုမၼဏီကေနယူထားတဲ့ဟာေတြ။ နားလည္မွဳေတြ ပိုက္ဆံေတြေပးပီး ေတာ့ လုပ္ယူလို႔မရဘူး၊ ဒီလို ဆာတီဖီကိတ္ရေအာင္ သူ႔စည္းကမ္းေတြ ညႊန္ျကားခ်က္ေတြအတိုင္း တစ္ကယ္ေဆာင္ရြက္ထားမွ သာလွ်င္ ရမွာပါ။ ဒီအတြက္လဲ SGSကလူေတြ ကိုယ္တိုင္လာေရာက္ ကြင္းဆင္းစစ္ေဆး ပီးမွ ေပးအပ္ထား တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေလးတစ္ခ်က္ကိုလဲ နားလည္သေဘာေပါက္ေစခ်င္တယ္။ ေနာက္ပီး တစ္ခါစ စ္ပီး သြားရင္ ဒီတိုင္းပစ္ထားလိုက္တာမဟုတ္ဘူး။ စီမံကိန္းအေနနဲ့ဆိုလို့ရိွရင္ေတာ့သံုးလတစ္ျကိမ္Internal Audit အားလံုးစစ္ေဆး ရပါတယ္။ ေနာက္ ကြ်န္ေတာ္တို့ ခုနက ေျပာတဲ့ SGS ဆိုလို့ ရိွရင္ third party အေနနဲ့ ဆိုလို့ရိွရင္ ၆ လ တစ္ျကိမ္ external Audit လုပ္ရပါတယ္။ အဲေတာ့ စစ္ေဆးေတြ႕ရိွကိုက သူတို႔သည္ မျပဳျပင္မခ်င္း လုပ္ငန္းေတြကိုေဆာင္ရြက္လို့မရပါဘူးဆိုတာကို ကြ်န္ေတာ္တင္ျပလိုပါတယ္။ လက္ပံေတာင္း ေတာင္ ပတ္၀န္းက်င္ထမ္းသိန္းေရးနဲ႔ပတ္သတ္ပီးေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ environmental Impact နဲ့ပတ္သက္တာကို ေရးဆဲြဖို့အတြက္ကို ဩစေတးလ်နိုင္ငံက ကုမၼဏီနွစ္ခုနဲ့ servay လုပ္ထား ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာဟာ လာမယ့္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ မတ္လမွာ ရရိွမွာျဖစ္ေျကာင္းကိုလဲ ထည့္ေျပာ ခ်င္ပါေ သး တယ္။ ဒါ့ေျကာင့္ ဒီေနရာကေနျဖတ္ျကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒီစီမံကိန္းဟာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္း သိမ္းေရးအတြက္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ့အညီ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ISO လက္မွတ္သံုးမို်းရရိွ ထားျခင္း၊ ဆက္လက္ရရိွေရးေဆာင္ရြက္ရန္ အစီအစဉ္ရိွျခင္း၊ ေလထုအတြင္းအက္ ဆစ္မႈန့္ပါဝင္မႈ ၊ ေျမေ ပၚေျမေအာက္ ေရနမူနာမ်ား စစ္ေဆးမႈမ်ား မွတ္တမ္းတင္ထားရိွျခင္း၊ စီမံကိန္းပတ္ဝန္းက်င္ အနီးတစ္ ဝိုက္ရိွ သစ္ပင္ မ်ား၊ ပန္းပင္မ်ား၊ စိုက္ခင္းမ်ား၊ ေက်းငွက္မ်ား သည္ ေကာင္းစြာရွင္ သန္လ်က္ရိွသည္ ကို ေထာက္ရွဳပီးေတာ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္မႈ လြန္စြာနည္းပါးျပီး သတ္မွတ္စံခိ်န္စံ ညွြန္း ေဘာင္အ တြင္းရိွတဲ့စီမံကိန္းတစ္ခုလို႔ ယူဆနိုင္ပါတယ္။ ဒါကိုမသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနလို႔မရဘူး။ (လည္ျကစမ္းပါျပည္သူတို႔ရာ)

ေနာက္ပီး အဲဒီမွာက တစ္နုိင္တစ္ပိုင္ ေျကးနီခ်က္ေနတာေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္အမ်ားျကီးရွိပါတယ္။ အဲေ တာ့ အဲလို တစ္နုိင္တစ္ပိုင္ခ်က္လုပ္တာေတြက တစ္ကယ္ဆိုရင္ ပိုပီးေတာ့ေတာင္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႔လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ ထိခိုက္မွု ဘယ္ေလာက္ ရွိ သလဲ ဆိုတာ တိုင္းထြာေပးမဲ့လူမရွိဘူး၊ သူတို႔ရဲ႕ စြန္႔ပစ္မွဳေတြကေကာ ဘယ္ေလာက္စနစ္ က်လဲ၊ ေျကး နီအရည္အေသြးေကာ၊ တစ္နိုင္တစ္ပိုင္လုပ္တာ ဘယ္ေလာက္အထိသန္႔စင္မွဳရမွာလဲ၊ လုပ္ငန္း စဥ္ေတြ ဘယ္ေလာက္စနစ္က်မွာလဲ။ ရိုးရိုးေလးပါဗ်ာ။ (လည္ျကစမ္းပါ ျပည္သူတို႔ရာ)

ေနာက္ တစ္ခ်က္အေနနဲ႔ နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ဆန္းစစ္ခ်က္ကို ေျပာခ်င္တယ္ ။  နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး နယ္ ပယ္မွာ ထာဝရမိတ္ေဆြဆိုတာ လည္း မရိွဘူး။ ထာဝရရန္သူဆိုတာလည္း မရိွဘူး။ သက္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံရဲ့ အကို်းစီးပြားပဲ ရိွတယ္။ ဒါေျကာင့္မို့ကၽြန္ေတာ့တို႔လက္ခံနားလည္ရမွာက ဒီစီမံကိန္းသည္  တရုတ္နိုင္ငံ အ ကို်းစီးပြားလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္နိုင္ငံရဲ့ အကို်းစီးပြားအတြက္ လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ တို့ နိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အကို်းစီးပြားနဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို့ျပည္သူလူထုရဲ့ အကို်းစီးပြားအတြက္ကိုပဲ ကြ်န္ေတာ္ ဦး တည္ျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တင္ျပတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိ လက္ပံေတာင္းေတာင္မွ ၉၉၇ သန္း(ေဒၚလာ ၂၁၀ သန္း) ရင္းနွီးျမွဳပ္နွံပီးသြားပီ။ တစ္ကယ္လို႔ ရပ္တန္႔ပစ္လိုက္မယ္ ဆိုရင္ ျပန္ေပးရ မဲ့ေလ်ာ္ေျကး မပါေ သး ဘူး အဲဒါေတြကအရင္ရွံဳးနွင့္ေနပီ။ေနာက္ပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရရွည္နိုင္ငံေရးအျမင္နဲ႔ အေမွ်ာ္အျမင္ရွိရွိ လုပ္ျကဖို႔ တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒါပ်က္သြားရင္ အရင္ဆံုး တရုပ္နဲ႔ ခ်စ္ျကည္ရင္းနွီး မွုပ်က္ သြားမယ္။ ေနာက္  စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ရွဳေထာင့္ကေနျကည့္မယ္ဆို ရင္ ေဒၚစုေျပာသလို ပဲကတိမ တည္သလိုေတြျဖစ္မယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းအက်ိဳးဆက္ကအရွည္ျကီး။ FDI ေတြနိုင္ငံျခားရင္းနွီးျမွဳပ္နွံမွုေတြ အမ်ားျကီး ကၽြန္ေတာ္တို႔နိုင္ငံအေနနဲ႔ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြရွိသြားနိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ ရာေပါ့။ အဲဒါကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဘယ္စနစ္နဲ့သြားသြားပါ။ ဆိုလိုခ်င္တာက ဆိုရွယ္လစ္စနစ္နဲ႔ျဖစ္ေစ။ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ျဖစ္ေစ။ ဘယ္စနစ္နဲ႔ဘယ္သြားသြား အေရးျကီးတာက ဥပေဒကို လိုက္နာဖို႔ပဲ။ နုိင္ငံေ တာ္ေ ကာ၊ ျပည္သူေကာ၊ အစိုးရေကာ၊ ဥပေဒကို လိုက္နာရမယ္။ ဥပေဒကို မလိုက္နာပဲနဲ႔ ဒီအခ်က္က မွန္သလား၊ မွန္တယ္ဆိုရင္ မွန္တဲ့ဘက္ကေန ရပ္တည္ဖို႔ဟာ မွ်တတဲ့စိတ္ဓါတ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ မွန္ေနမွ န္း သိရက္နဲ႔ တျခားအေသြးအေရာင္ေတြ ၊ ကာလာ ေတြ သုတ္လိမ္းထားပီး မွန္တဲ့ဘက္က မရပ္တည္ရင္ သ မာသမတ္မရွိတာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ့အေနနဲ႔ကေတာ့ ယူဆပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ား ညီရင္ ဤ ကၽြဲဖတ္လို႔ရတယ္ဆိုတဲ့ပံုစံမ်ိဳးေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ေတြမဟုတ္ပဲ တျခားေသာ အမ်ားဆႏၵနဲ႔ မိုနိုကေရစီက်င့္စဥ္ မျဖစ္ထြန္းေအာင္ သတိထားေဆာင္ရြက္ျကေစခ်င္ပါတယ္။ ဦးေ၀လြင္ေျပာ သြားတဲ့ဥပ မာေလး အရမ္းေကာင္းလို႔ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ သားသမီးနဲ႔မိဘ ဆက္ဆံေရးေလးပါ။ မိဘတိုင္းက သားသ မီး ပူဆာတိုင္း အျမဲလိုက္ေလ်ာလို႔မရပါဘူး။ သားသမီးဘ၀ေကာင္းမြန္ဖို႔အတြက္ သားသမီးမျကိုက္ေပမဲ့ သားသမီးရဲ႕ဘြလမ္းမွန္ေရာက္ဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးရပါတယ္တဲ့။ ကဲ့။ ဒီေလာက္ ဆို ရင္ ေကာင္ ကို ျမ င္ေလာက္ျကမွာေပါ့။

ဒီအေျခအေနမွာ ဆင္ျခင္တံုတရားအင္မတန္နည္းပါးတဲ့ အုပ္စုေတြကို ေတြ႔ျမင္ေနပါတယ္။ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ ကိုင္တြယ္မွဳ ျကမ္းသြားတာကို ရွိသမွ်အညွိဳးမယ္ေတြ အမ်ိဳးႏြယ္ေတြ အကုန္ဖြဲ႔ပီး အသက္ေတာင္မရွဴပဲ ဖန္ေ၀ ေနျကပါတယ္။ ဒီလိုေျပာလိုက္တာ ဦးသိန္းစိန္ကိုခ်စ္လြန္းလို႔ ေျပာေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဦးသိန္းစိန္ နွဳတ္ထြက္ရမွာစိုးလို႔ေျပာေနတာလဲမဟုတ္ပါဘူး။ မေရာင္ရာဆီလူး၊ တစ္စိပ္ကိုတစ္အိပ္လုပ္ပီး လိုရာ ဘူ တာ ကို မဆိုက္ ဆိုက္ရေလေအာင္ လံုွ႕ေဆာ္ ေမာင္းတိုက္သြားေနျကသူေတြကိုေျပာတာပါ။ သံဃာေ တာ္ေ  တြလဲကိုယ္သြားေနတဲ့ခရီး ဘယ္ကိုဦးတည္ေနတယ္ဆိုတာ သိမွသိပါေလစ။ ျမန္မာ တစ္နုိ္င္ငံ လံုး မွာရွိတဲ့ သံဃာထုကိုပါ ၀ိုင္း၀န္းရွံဳ႕ခ်မွဳေတြလုပ္ပီး ထိေရာက္တဲ့တုန္႔ျပန္မွဳေတြ ျပဳလုပ္သြားဖို႔ စီစင္ေနတဲ့ သံဃာေတာ္ေတာင္ရွိပါတယ္(ဦး၀ီရသူ) ။ ဦး၀ီရသူကိုလဲေျပာခ်င္ပါတယ္။

အရွင္ဘုရား လမ္းလြဲေနပါပီဘုရား။ ကၽြန္ေတာ္ အထက္ပါအေျကာင္း အရာေတြကို ေျပာခဲ့တာ က ျပည္ သူေ တြအ တြက္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းသည္ ျပည္သူအတြက္ အမွန္တစ္ကယ္အက်ိဳးရွိတဲ့ စီမံကိန္း ပါ။ ရပ္တန္႔ပစ္လိုက္မယ္ဆို အင္မတန္မွ နွေမ်ာစရာေကာင္းပါတယ္။

အဲေတာ့ စာလဲအရမ္းရွည္ေနလို႔ တစ္ေျကာင္းေလာက္နဲ႔ပဲနိဂံုးခ်ဳပ္ခြင့္ျပဳပါ။ အခုကိစၥက အစိုးတစ္ေယာက္ တစ္ လဲ သူနုိင္ကိုယ္နိုင္ျပိဳင္ေနတာမဟုတ္ပါ....

ျပိဳင္ပြဲတစ္ခုလိုေဘးကေနထိုင္ျကည့္ပီးအားေပးအားေျမွာက္ျပဳေနသူမ်ားျဖစ္တဲ့အတြက္ အလြန္းစိတ္ မေကာ င္းျဖစ္ မိပါတယ္။

ျပည္သူမ်ား  ခင္ဗ်ား လက္ပံေတာင္းေတာင္ ကိစၥနွင့္ပတ္သတ္၍ သူသူကို္ယ္ကိုယ္ သူေရာကိုယ္ေကာ ခင္ဗ်ာေရာကၽြန္ေတာ္ေရာ...မည္သူမွ်စိတ္မေကာင္းပါ... အသိရွိေစခ်င္ပါတယ္... အာေပါက္ေအာင္ေျပာ... အံျကီးျကြတ္ထြက္သြားေအာင္ေျပာ...လက္မေညာင္းသေရြ႔ရိုက္... ဒါေပမဲ့ အသိေတာ့ရွိေစ ခ်င္ ပါတယ္ ... ျပသနာရဲ႔ အျပင္ဘက္ကိုထြက္ပါ...ျပသနာကိုအေပၚစီးကေရ ျကည့္ပါ... ျမင္ကြင္းေတြက ရွင္း လင္းေန ပါ လိမ့္မယ္... ေျမွာက္စကား/ေျခာက္စကား/ တို႔စကား/ ေထာင္စကားေတြကို မယံုပါနဲ႔။ အဲဒါေတြကမွ အက္စစ္ အစစ္ေတြပါ။ ရဲေတြပစ္လိုက္တဲ့ မီးခိုးဗံုးဆိုတာထက္ပိုပီးေတာ့ေျကာက္ဖို႔ေကာင္းသလို။ ပိုပီးေတာ့ လဲ နိုင္ငံေတာ္ျကီး စုတ္ျပတ္သတ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ထပ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ လည္ျကစမ္းပါ ျပည္သူေတြရာ။

Jumping Juliet